اثر تراکم سازه‌های حاشیه پیچان‌رودها روی مشخصات جریان در مواقع سیلابی

Autor: محمد نقوی, میرعلی محمدی, قربان مهتابی
Jazyk: perština
Rok vydání: 2024
Předmět:
Zdroj: مدیریت آب و آبیاری, Vol 14, Iss 1, Pp 123-139 (2024)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2251-6298
2382-9931
DOI: 10.22059/jwim.2023.364637.1101
Popis: رودخانه‌ها به‌عنوان زه‌کش طبیعی یک حوضه آبریز در تخلیه رواناب حاصل از بارش، به‌ویژه در مواقع سیلابی همواره موردتوجه بوده است. با توجه به شکل­گیری اکثر شهرها و روستاها در حاشیه رودخانه­ها و احداث سازه­هایی در سیلاب‌دشت آن‌ها یا گاهی تعرض به سیلاب‌دشتدشت‌ها، در مواقع سیلابی الگوی جریان رودخانه­ها همواره دچار تغییراتی می­شود، لذا مطالعه اندرکنش جریان­های سیلابی در کانال‌های مرکب پیچان در این مناطق، ضروری به‌نظر می­رسد. در این پژوهش با استفاده از نرم‌افزارFlow3D که یک نرم‌افزار قوی در زمینه دینامیک سیالات محاسباتی است، به بررسی ساختار جریان و تنش برشی بستر در کانال مرکب پیچان تحت تأثیر تراکم سازه­ای سیلاب‌دشت در مواقع سیلابی پرداخته شده است. برای این منظور از شش نوع تراکم سازه‌ای صفر، هشت، 11، 16، 25 و 44 درصد روی سیلاب‌دشت با استفاده از بلوک­های غیرمستغرق و با فاصله‌های هفت، 14، 21، 28 و 35 سانتی­متر استفاده شده است. نتایج حاصل از شبیه­سازی عددی نشان داد که با افزایش تراکم سازه­ای روی سیلاب‌دشت از صفر به 44 درصد، مقدار سرعت متوسط مقطع کانال اصلی به‌طور میانگین 51 درصد، حداکثر ارتفاع سطح آزاد آب 25 درصد و میزان دبی متوسط عبوری از مقطع کانال اصلی 84 درصد افزایش می­یابد. هم‌چنین با افزایش مقدار تراکم سازه­ای روی سیلاب‌دشت، میزان تنش برشی بستر افزایش یافته، به­طوری­که مقدار حداکثر تنش برشی بستر از 32/1 به 61/4 پاسکال (حدود 250 درصد) افزایش نموده و به سمت مرکز کانال اصلی حرکت می­کند.
Databáze: Directory of Open Access Journals