تبارشناسی خط‌نگاره‌های جنبش سقاخانه

Autor: آرمان داوودی آب کنار, شمس الملوک مصطفوی
Jazyk: perština
Rok vydání: 2023
Předmět:
Zdroj: پیکره, Vol 12, Iss 33, Pp 21-35 (2023)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2322-4622
2588-6789
DOI: 10.22055/pyk.2023.18442
Popis: بیان مسئله: هرچند بیش از نیم قرن از ظهور جنبش سقاخانه در هنر نوگرای ایران می‌گذرد، ولی هنوز به‌عنوان شاخص نوسنت‌گرایی موجب بحث و اختلاف‌نظر در محافل هنری است. هنرمندان جنبش سقاخانه از نقوش آئینی و نمادهای هنر عامیانه و میراث هنری گذشته و به‌طور اخص نشانگان دیداری خوشنویسی اصیل ایرانی و جنبه‌های فرمالیستی حروف الفبا بهره گرفته‌اند. مسئله‌ای که در این پژوهش مورد توجه است؛ جریان‌شناسی، سیر تکامل تاریخی و نیز تحلیل زبان بصری آثار تحت‌تأثیر خوشنویسی سنتی هنرمندان سقاخانه است.هدف: مطالعة تطبیقی آثار هنرمندان شاخص جنبش سقاخانه متأثر از خوشنویسی سنتی و آثار قدما در روندی تاریخی (از دورة قاجار تا نیمة دهة پنجاه شمسی) از منظر سبک و روش اجرا و توجه به ارزش های بصری خط هدف این پژوهش است.روش پژوهش: برای دستیابی به نتیجة مطلوب از روش تحلیلی-تاریخی استفاده شده است. جمع‌آوری اطلاعات، تصاویر و مستندات و راستی آزمایی اصالت آثار هنرمندان سقاخانه و نیز آثار قدما از طریق مراجعه به منابعی چون موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی و نیز چند وبگاه رسمی انجام شده است. جامعة آماری مورد مطالعه هنرمندان خوشنویس دوره قاجار و هنرمندان جنبش سقاخانه در حوزه هنرهای تجسمی است.یافته‌ها: برخی از هنرمندان شاخص و سردمداران جنبش سقاخانه ضمن مطالعة بصری عناصر خوشنویسی سنتی و روش نگارش خط (به‌طور اخص قطعات خوشنویسی قدما در عصر قاجار) به آفرینش آثاری ملهم از این شیوه‌های نوشتاری پرداخته‌اند. این فرآیند با رویکردی فرم‌گرایانه و در تقابل با مأموریت سنتی خط صورت گرفته و نشانه‌هایی بارز از انتزاع در این آثار مشهود است. آثار این گروه از هنرمندان در عین دارا بودن هویتی مستقل به‌‌نوعی امتداد تجربیات خوشنویسان عهد قاجار تلقی می‌شود. عبور از سنت به مدرنیته در روند خلق خط‌نگاره‌های جنبش سقاخانه تحولی مهم در تاریخ هنر نوگرای ایران به‌شمار می‌رود.
Databáze: Directory of Open Access Journals