معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز

Autor: یسنا جلیلی سه بردان, محمدرضا کاوسی, سینا عطارروشن, هاشم حبشی
Jazyk: perština
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل, Vol 28, Iss 3, Pp 71-89 (2021)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2322-2077
2322-2786
DOI: 10.22069/jwfst.2021.18282.1886
Popis: سابقه و هدف: خاورمیانه، ایران و ازجمله خوزستان در منطقه خشک جهان واقع شده‌اند و پدیده گردوغبار جز ویژگی‌های این مناطق است. کانون‌های بحرانی گردوغبار با وسعت حدود 350 هزار هکتار در استان خوزستان وجود دارند. این مناطق در قالب 7 محدوده مشخص می‌شوند که عبارتند از: جنوب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق اهواز، جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام تا امیدیه، محدوده ماهشهر تا هندیجان و شرق هندیجان. هدف این پژوهش تهیه فهرست فلورستیک گونه‌های گیاهی، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان است.مواد و روش‌ها: فلور منطقه، از رویشگاه‌های طبیعی کانون‌های بحرانی گردوغبار شماره 1، 2 (کانون هورالعظیم) و کانون شماره 4 (کانون جنوب شرق اهواز) منطقه اهواز در فصل بهار و تابستان سال 1398 جمع‌آوری شد. انتخاب این مناطق به علت طرح‌های نهالکاری، ویناس و مالچ نفتی اجرا شده در این کانون‌ها بود. پس از تعیین سطح قطعات نمونه به روش پلات‌های حلزونی ویتاکر، از روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک با ابعاد شبکه 200×150 متر استفاده شد. در مجموع تعداد 135 قطعه نمونه 100 متر مربعی پیاده گردید. در هر قطعه نمونه علاوه بر تعداد و پوشش سطحی، نام علمی گیاهان به تفکیک جنس و گونه مشخص و ثبت گردید.نمونه‌ها با استفاده از منابع گیاهشناسی تا سطح گونه شناسایی شدند.سپس پراکنش جغرافیایی و شکل زیستی آنها تعیین شد.یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 154 گونه گیاهی متعلق به 36 خانواده وجود دارد. بزرگترین خانواده‌های گیاهی منطقه،Chenopodiaceae (24 گونه)، Asteraceae (24 گونه) و Poaceae (22 گونه) است. از نظر شکل زیستی گونه‌های گیاهی منطقه براساس روش رانکایر به ترتیب 68 گونه تروفیت، 44 گونه همی‌کریپتوفیت، 21 گونه فانروفیت،15 گونه کامفیت و 6 گونه کریپتوفیت می‌باشند. در این پژوهش مشخص شد که سهم گونه‌های یکساله در منطقه 60 درصد و سهم گونه‌های چند ساله 40 درصد است. تحلیل پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان داد که 54 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی،40 گونه به ناحیه ایران- تورانی و صحارا- سندی، 18 گونه به ناحیه صحارا- سندی، 13 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی، مدیترانه‌ای و صحارا- سندی(9/0 درصد)،10گونه به ناحیه ایران- تورانی و مدیترانه‌ای، 5 گونه به ناحیه مدیترانه‌ای و صحارا- سندی، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و مدیترانه‌ای، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و صحارا- سندی، 2 گونه جهان وطن، 2 گونه چند ناحیه‌ای و 2 گونه به ناحیه ایران- تورانی و اروپا- سیبری متعلق می‌باشد.نتیجه گیری: در کانون‌های هورالعظیم و جنوب شرق اهواز خانواده‌های Chenopodiaceae، Asteraceae و Poaceae پراکنش بیشتری نسبت به سایر خانواده‌ها داشته‌اند. گونه‌های تروفیت و همی‌کریپتوفیت با فراوانی به ترتیب 68 گونه و 44 گونه نسبت به سایر اشکال زیستی فراوانی بیشتر دارند، همچنین این دسته از گونه‌ها توانستند در شرایط سخت اقلیمی، در منطقه مستقر شوند.
Databáze: Directory of Open Access Journals