اثر خاک‌پوش و محلول پاشی سلنیوم و بور بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی آفتابگردان (.Helianthus annuus L) در خاک شور
| Autor: | فاطمه خدایی, علیرضا ابدالی مشهدی, امین لطفی جلال آبادی, احمد کوچک زاده |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2018 |
| Předmět: |
Agriculture (General) S1-972 |
| Zdroj: | تولید گیاهان زراعی, Vol 11, Iss 3, Pp 43-59 (2018) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2008-739X 2008-7403 |
| DOI: | 10.22069/ejcp.2019.14410.2092 |
| Popis: | سابقه و هدف: سطح وسیعی از خاکهای ایران شور است و پرورش گیاهان در این خاک‌ها با مشکلات متعددی از جمله مشکلات تغذیهای همراه است. در چنین شرایطی عملکرد کمی و کیفی گیاهان کاهش می‌یابد. در این راستا و در شرایط خاک شور آزمایشی با هدف ارزیابی اثر محلولپاشی برگی عناصر سلنیوم و بور و همچنین کاربرد دو نوع خاک‌پوش کلش گندم و کود گاوی در مقایسه با عدم کاربرد بر تعدادی از خصوصیات گیاه آفتابگردان انجام پذیرفت. مواد و روشها: به منظور بررسی امکان افزایش کمیت و کیفیت محصول در شرایط خاک شور (در عمق صفر تا 60 سانتی‌متر با میانگین هدایت الکتریکی 65/8 دسی‌زیمنس بر متر، پی‌اچ 85/7 و بافت خاک رسی‌سیلتی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 95-1394 در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان بر روی گیاه آفتابگردان (هیبرید قاسم) انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه خاک‌پوش (بدون خاک‌پوش ، خاک‌پوش کلش گندم به میزان 15 تن در هکتار، کود گاوی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار)، محلولپاشی سلنیوم به شکل سلنیت سدیم (عدم کاربرد ، 17 و 34 میلی‌گرم در لیتر) و محلولپاشی بور از منبع اسید بوریک (عدم کاربرد و 400 میلی‌گرم در لیتر) بود. آبیاری به صورت جوی پشته‌ای (نشتی) انجام شد. صفات مورد بررسی شامل عملکرد دانه، عملکرد روغن، درصد پروتئین دانه، محتوای سلنیوم دانه، محتوای بور دانه، شاخص برداشت روغن، شاخص برداشت دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه بود. یافتهها: کاربرد خاکپوش‌ها به ویژه خاک‌پوش کلش گندم در مقایسه با عدم کاربرد خاک‌پوش بر بیشتر صفات مورد بررسی اثر مثبت داشت. کاربرد سلنیوم بهصورت معنیداری محتوای سلنیوم دانه را نسبت به عدم کاربرد آن افزایش داد به‌طوری‌که بیشترین مقدر سلنیوم دانه (14/0 قسمت در میلیون) در بالاترین سطح محلولپاشی سلنیوم و کمترین محتوای سلنیوم دانه در عدم کاربرد آن (12/0 قسمت در میلیون) مشاهده شد. اثر اصلی تیمار محلولپاشی بور اثر معنیداری بر صفات مورد بررسی نداشت ولی اثر متقابل سه‌گانه آن با محلولپاشی سلنیوم و خاک‌پوش بر روی صفات مهمی مانند عملکرد دانه، عملکرد روغن و شاخص برداشت معنیدار گردید. کاربرد سلنیوم به صورت معنیداری باعث کاهش وزن هزار دانه شد به طوری که بیشترین وزن هزار دانه از عدم کاربرد سلنیوم (50/55 گرم) و کمترین وزن هزار دانه (55/50 گرم) از بالاترین سطح سلنیوم به‌دست آمد. اثر متقابل محلولپاشی سلنیوم و بور بر تعداد دانه در طبق اثر معنیدار داشت به طوریکه کمترین تعداد دانه در طبق (1293) از عدم کاربرد سلنیوم و بور بدست آمد که به طور متوسط بیش از 100 دانه کمتر از سایر ترکیبات تیماری بود. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن به‌ترتیب با متوسط 6431 و 2529 کیلوگرم در هکتار در حضور توأم محلولپاشی بور و کاربرد کلش گندم به‌دست آمد. تیمارها اثر معنیداری بر درصد روغن دانه (با میانگین 78/35 درصد) نداشتند. بیشترین پروتئین دانه (46/25 درصد) از تیمار کاربرد کلش گندم حاصل گردید. نتیجهگیری: در مجموع در این آزمایش عدم محلولپاشی سلنیوم × محلولپاشی بور × کاربرد مالچ کلش گندم بهترین عملکرد کمی و کیفی در شرایط خاک شور را داشت. با توجه به نتایج بدست آمده در شرایط خاک شور در این آزمایش، اثرات مثبت و مفید مالچ کلش گندم (افزایش معنیدار شاخص برداشت، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه نسبت به شاهد) بسیار خوب و فرا تر از حد انتظار بود. با وجود اثرات مفیدی که محلولپاشی سلنیوم در غلظت 17 میلی‌گرم در لیتر داشت ولی سطح بالاتر آن یعنی محلولپاشی سلنیوم در غلظت 34 میلی‌گرم در لیتر اثرات منفی بر عملکرد کمی و کیفی داشت. واژه‌های کلیدی: تغذیه گیاه، شاخص برداشت روغن، گیاه روغنی، مالچ کلش گندم |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|