| Popis: |
Artykuł przedstawia wyniki analizy formalno- i pragmatycznojęzykowej kilkuwypowiedzeniowych replik dialogowych informujących o zdziwieniu występujących we współczesnych polskich utworach prozatorskich. Materiał badawczy został zaczerpnięty z XX- i XXI-wiecznej prozy polskiej zgromadzonej w Narodowym Korpusie Języka Polskiego oraz ze zbiorów autora. Analizie poddano kompleksy wypowiedzeń uzewnętrzniających zdziwienie składające się odpowiednio z dwóch (niemal 80% materiału), trzech (ok. 20%) oraz czterech i więcej (ok. 1%) składników. Obserwacja prowadzi do wniosku, że w skład badanych wypowiedzeń najczęściej wchodzą pytania wywoławcze, pytania wyjaśniające i zdania orzekające o przyczynach zdziwienia. Składniki badanych struktur mogą pełnić równolegle wiele funkcji, poczynając od komunikacyjnej, przez impresywną, na ekspresywnej kończąc. Niezależnie od formy językowej poszczególnych składników globalna treść rozpatrywanych replik stanowi przede wszystkim konstatację zdziwienia i jego przyczyn. Część wypowiedzi jest w całości podporządkowana nadrzędnej funkcji komunikowania zdziwienia, inne zaś ulegają modyfikacji w zakresie wyrażanych przez nie emocji pod wpływem treści wprowadzanych przez kolejne składniki. |
