Yazarlık Anlaşmazlıkları: Öğrenci mi danışman mı ilk yazar olmalı?
| Autor: | Abdullah Demir |
|---|---|
| Jazyk: | English<br />Turkish |
| Rok vydání: | 2023 |
| Předmět: |
academic writing
authorship multi-authorship author order author contributions capturing author contributions authorship disputes contributor roles taxonomy credit ai-assisted technology akademik yazım yazarlık çoklu yazar yazarlık sıralaması yazarlık katkısı yazarlık katkısını belirtme yazarlık anlaşmazlıkları katılımcı rolleri sınıflandırması yapaz zekâ destekli teknoloji Philosophy. Psychology. Religion |
| Zdroj: | Eskiyeni, Iss 51, Pp 933-940 (2023) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2636-8536 |
| DOI: | 10.37697/eskiyeni.1412212 |
| Popis: | Yazarlık anlaşmazlıkları, akademik dünyada öğrenci-danışman ilişkisinde ortaya çıkabilmektedir. “Danışman teze dayanan bir makaleye doğrudan yazar olarak eklenmeli mi?”, “Makalede ilk yazar öğrenci mi yoksa danışman mı olmalı?”, “Birden fazla yazar olduğunda yazar sıralaması akademik unvanlara göre mi belirlenmeli?” veya benzeri sorular, yüksek sesle dillendirilmese de öğrenci-danışman ilişkisinde akla gelebilmektedir. Yazar, çalışmanın ortaya çıkarılmasına “yazarlık sıfatını hak edecek düzeyde katkısı olan” kişi veya kişileri ifade eder. Dolayısı ile makalede sadece yazarlık sıfatını hak edecek düzeyde katkısı olan kişiler yazar olarak belirtilmelidir. Yazar sıralaması da yazarlık sıfatını hak edecek düzeyde katkı yapanların “katkısı oranına” göre en yüksekten en düşüğe doğru sıralanmalıdır. Bu sıralama, yazarların idari veya akademik unvanı dikkate alınarak değiştirilmemelidir. “Yazarlık sıfatını hak edecek düzeyde katkı” sağlanıp saplanmadığı nasıl belirlenecektir?”. Bu soru, CRediT: Katkı Sunanları Belirleme Taksonomisi ile net bir yanıta kavuşmuştur. CRediT, araştırma ve yayına katkıda bulunanların süreçte oynadıkları rolleri belirlemek için kullanılan 14 katkı çeşidini içeren bir taksonomidir. Bu katkı çeşitleri; “Kavramsal Tasarım, Veri Toplama/Literatür Taraması, Analiz, Araştırma, Finansman, Proje Yürütücülüğü, Beşerî ve Fiziksel Unsurları Sağlama, Yazılım Desteği, Danışmanlık ve Liderlik, Veri Doğrulama, Görselleştirme, Metnin Yazımı, Metnin Geliştirilmesi ve Tashihi” şeklinde sıralanmaktadır. Bu katkılardan her biri, katkı sahibinin emeğini temsil etmektedir. Yazar olarak anılabilmek için bu rollerden en az üçünde katkı sağlamış olmak gereklidir. Çalışmalarda yazarların katkı oranı, İSNAD Atıf Sistemi’nde önerildiği üzere; “Araştırmanın Tasarımı (CRediT 1), Veri Toplanması (CRediT 2), Araştırma - Veri Analizi- Doğrulama (CRediT 3-4-6-11), Makalenin Yazımı (CRediT 12-13) ile Metnin Geliştirilmesi ve Tashihi (CRediT 14)” başlıkları altında puanlanabilir. Çalışma için sağlanan “Finansman ve Destekler (CRediT 5)” de metinde mutlaka belirtilmelidir. Çalışmaya yazarlığı hak edecek düzeyde katkı sağlamayan kişi veya kurumlara ise isimleri anılarak teşekkür edilir. Yazarlar, çalışmanın hazırlanmasında yapay zekâ destekli teknolojileri kullanmışlarsa bu teknolojileri nasıl kullandıklarını belirtmeleri de faydalı olacaktır. Bunların kullanımına dair kriterler şu an tüm dünyada tartışılmaya devam etmektedir. Bu tür anlaşmazlıkları önlemek için açık ve net yazarlık kriterlerinin belirlenmesi önem taşımaktadır. Bu amaçla İSNAD Atıf Sistemi’nin 2024 yılında yayımlanacak üçüncü edisyonuna “Yazarlık Katkılarını Belirleme” başlığı eklenecektir. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|