تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری

Autor: سید مجتبی صفدرنژاد, سید عبدالهادی دانشپور, مصطفی بهزادفر
Jazyk: perština
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: مطالعات شهری, Vol 10, Iss 38, Pp 31-48 (2021)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2322-2875
2717-4417
DOI: 10.34785/J011.2021.532
Popis: رودخانه‌ها، به‌واسطه عملکردهای متعدد، کیفیات متنوعی را برای انسان‌ها‌ و سکونتگاه‌هایشان همراه دارند و مستقیم و غیرمستقیم، بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارند؛ اما تغییر سبک زندگی جوامع، ناآگاهی از ابعاد رودخانه‌ها و نگرش و توسعه تک‌بعدی، آسیب‌های فراوانی به این پدیده‌های طبیعی رسانده و موجب ناپایداری آنها شده است. این پژوهش، در پی خاطرنشان ابعاد رودخانه‌ها، اهمیت حفاظت آنها در حین توسعه‌، ضرورت دیدگاه فراگیر در مواجهه با رودخانه و چگونگی استفاده از رودخانه‌ به‌عنوان محور مکان‌های عمومی در چارچوب طراحی شهری است. این پژوهش توسعه‌ای_کاربردی، بر مبنای رویکرد کیفی متکی بر تجربه‌گرایی، به گردآوری داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی پرداخته و با انتخاب روش مطالعه میان موردی، از ابزارهای مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته در بازدیدهای میدانی رودخانه در شهرهای اردبیل، اصفهان، اهواز و رشت بهره گرفته است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از تحلیل‌های کیفی (تلخیص، دسته‌بندی) در کنار تحلیل‌های کمّی آماری استفاده‌ شده و اعتبار نتایج، براساس اظهارنظر تضمین ‌شده در موارد کیفی و بررسی آزمون اسمیرنف و T تک نمونه‌ای در تحلیل کمّی بررسی ‌شده است. پژوهش حاضر، نقش‌ها، ارزش‌ها و کیفیات رودخانه را در قالب مؤلفه‌های نظام‌های مطالعاتی زیست‌محیطی/ اکولوژیکی، کالبدی/ فضایی، عملکردی، اقتصادی، اجتماعی/ فرهنگی، ادراکی/ روانی و ... تدوین کرده و به مقایسه تطبیقی وضعیت آنها در شهرهای بیان شده، پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به تنوع عملکردها، ارزش‌ها و نیز ابعاد رودخانه‌ها هرگونه توسعه مرتبط با آنها، باید با دیدی جامع‌نگر انجام شود. به علاوه، توجه به آب، ویژگی‌ها و تأثیرات آن، به‌مثابه مهم‌ترین عامل تمایز مکان‌های عمومی رودخانه محور، باید با اتخاذ رویکردهای مناسبی ازجمله درزمینه فعالیت‌ها، در مکان­سازی مبتنی بر رودخانه مورد توجه قرار گیرد. برخی کاربردهای پژوهش حاضر، عبارتند از: یکپارچه‌سازی برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت رودخانه‌ها، مکان سازی و بازآفرینی پایدار با محوریت رودخانه‌ها، بازنگری اسناد توسعه شهری، بازنگری قوانین مرتبط و ... .
Databáze: Directory of Open Access Journals