پیشبینی اثر تغییر اقلیم بر تناسب اراضی کشت کلزا (Brassica napus L.) در استان مازندران با استفاده از مدلهای ریز مقیاس نماییSDSM و Lars-WG
| Autor: | محسن آب شناس, بهنام کامکار, افشین سلطانی, حسین کاظمی |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2023 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | بوم شناسی کشاورزی, Vol 15, Iss 4, Pp 843-862 (2023) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2008-7713 2423-4281 |
| DOI: | 10.22067/agry.2022.76858.1112 |
| Popis: | تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر به‌دلیل افزایش هرچه بیشتر گازهای گلخانهای بیشتر از گذشته مشهود است. بنابراین، پیشبینی بلندمدت متغیرهای اقلیمی جهت اطلاع از میزان تغییرات آن‌ها و در نظر گرفتن تمهیدات لازم به‌منظور تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییرات اقلیمی بیش از قبل مورد توجه است. راهکار پیشبینی تغییرات اقلیمی در مقیاس محلی استفاده از مدلهای ریز مقیاس نمایی است. مدلهایی چون SDSM و Lars-WG مثالهایی از این ریز مقیاس نماها میباشند که در این مطالعه به آن پرداخته شده است. از آنجا که تغییر اقلیم شرایط کشت گیاه کلزا (Brassica napus L.) که یکی از گیاهان راهبردی و ارزشمند در ایران است را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد، بنابراین انجام پژوهشی جهت مدیریت هرچه بهتر تولید این محصول در شرایط تغییر اقلیم، ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق، با استفاده از مدلهای پیشبینی دما و بارش و بهرهگیری از ابزارهایی چون سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP)به پهنهبندی زراعی گیاه کلزا بر اساس شرایط پیشبینی شده برای سال 2050 میلادی در استان مازندران پرداخته شده است. در این تحقیق از دادههای 37 ایستگاه هواشناسی و سینوپتیک استفاده شد و به تولید دادههای اقلیمی (دماهای اصلی و بارش) در سه سناریوی RCP (2.6, 4.5, 8.5) پرداخته شد. مقایسه مدلهای پیشبینی تغییر اقلیم نشان داد که مدل SDSM در پیشبینی دماهای اصلی موفقتر بوده است، امّا برای پیشبینی میزان بارش مدلLars-WG عملکرد بهتری داشت. خروجی نقشه تناسب اراضی نشان داد که تغییر متغیرهای اقلیمی در آینده موجب تغییر در تناسب اراضی زراعی خواهد شد. همچنین با اجرای سناریوی تغییر اقلیم، پراکندگی مکانی و مساحت طبقات مختلف کمی دچار تغییر شد، بهگونهای که با اجرای سناریوی RCP 2.6 مساحت اراضی طبقه خیلی مناسب افزایش یافته و گسترش آن به‌سمت مرکز استان بوده است. در سناریوهای RCP 8.5 و RCP 4.5 اراضی با طبقه تناسب خیلی مناسب وجود نخواهد داشت و به‌سمت طبقات با تناسب ضعیف سوق داده خواهند شد. به‌طور کلی، در سناریوی خوشبینانه تناسب اراضی برای کشت کلزا شرایط بهتر و پهنه وسیعتری خواهد یافت و در سناریوهای دیگر شرایط برای کشت کلزا در اراضی مازندران نسبت به زمان حال ضعیف‌تر خواهد شد و این کاهش کیفیت در اراضی غربی و جنوبی استان مشهودتر است. بنابراین، راهکارهایی چون استفاده از ارقام سازگارتر و تغییر در مدیریت زراعی در رویارویی با شرایط جدید در این مناطق باید مورد توجه قرار گیرد. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|