اثر کودهای آلی و شیمیایی بر رشد، عملکرد و اسانس گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)

Autor: عسکر قنبری عدیوی, سینا فلاح, مجتبی کریمی, زهرا لری گوئینی
Jazyk: perština
Rok vydání: 2021
Předmět:
"زوفا
"کودهای دامی
"کارایی کود
"فتوسنتز
"اسانس
Engineering geology. Rock mechanics. Soil mechanics. Underground construction
TA703-712
Biology (General)
QH301-705.5
Zdroj: مدیریت خاک و تولید پایدار, Vol 11, Iss 2, Pp 143-158 (2021)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2322-1267
2322-1275
DOI: 10.22069/ejsms.2021.18578.1992
Popis: سابقه و هدف:کودهای آلی منبع ارزشمندی برای تغذیه گیاهان در اکوسیستم‎های کشاورزی به شمار می‎روند، زیرا علاوه بر داشتن عناصر غذایی می‌توانند به افزایش سطح ماده آلی خاک‌ها نیز کمک نمایند که در اراضی مناطق خشک و نیمه خشک می‎تواند نقص کمبود مواد آلی خاک را بخوبی جبران نماید. از طرفی، بکارگیری کودهای آلی در کشت گیاهان دارویی به علت سطح زیرکشت محدود این گیاهان و همچنین کاهش اتکا به کودهای شیمیایی اولویت بیشتری دارد. بنابراین در این آزمایش اثرات کودهای آلی و شیمیایی بر رشد، عملکرد و اسانس گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سایت کشت الگویی گیاهان دارویی جهاد کشاورزی کوهرنگ (با متوسط بارندگی 1357 میلی‌متر و کمینه و بیشینه دما 8/2 و 2/16 سلسیوس) در سال‎های 1397 و 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود مرغی با سه سطح کارایی جذب نیتروژن (به ترتیب 100 ، 70 و 40 درصد؛ PM100 ، PM70 ، PM40)، کود گوسفندی با سه سطح کارایی جذب نیتروژن (به ترتیب 100 ، 70 و 40 درصد؛ SM100 ، SM70 ، SM40))، کود گاوی با سه سطح کارایی جذب نیتروژن (به ترتیب 100 ، 70 و 40٪ ؛ CM100 ، CM70 ، CM40) و همچنین یک تیمار کود شیمیایی (100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار + 100 کیلوگرم فسفر در هکتار) به عنوان شاهد مثبت (CF) و عدم مصرف کود (C) به عنوان شاهد منفی و در مجموع با 33 کرت آزمایشی بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل رنگیزه‌های فتوسنتزی، شاخص سطح برگ، وزن اندام هوایی، میزان اسانس و عملکرد اسانس بودند. آنالیز داده‎ها بوسیله نرم افزار SAS و مقایسه میانگین‎ها توسط آزمون LSD انجام شد.یافته‌ها:نتایج نشان داد در چین اول (4 تیر ماه) بیشترین میزان کلروفیل a و b به ترتیب در شرایط تغذیه با PM40 و CF مشاهده شد. زیست‎توده اندام هوایی تیمارهای PM40؛ PM70،PM100 و CF به ترتیب با 3760، 3672، 3632 و 3576 کیلوگرم در هکتار بدون اختلاف معنی‌دار در گروه آماری قرار گرفته و دارای حداکثر زیست‎توده بوددند. بیشترین میزان اسانس در تیمارهای PM40، CF و PM70 به ترتیب با 49/1%، 33/1% و 3/1% بدست آمد ولی حداکثر عملکرد اسانس با کودهای PM40، PM70، CF و PM100 بدست آمد (به ترتیب با 3/56، 8/47، 3/47 و 8/43 کیلوگرم در هکتار). در چین دوم (15 شهریور ماه) تیمارهای PM40، CF، CM40 و SM40 به ترتیب با 6/7، 2/7، 1/7 و 9/6 میکروگرم در میلی لیتر دارای بیشترین کلروفیل a و تیمارهایCF، PM40 و PM70 به ترتیب با 8/6، 7/6 و 5/6 میکروگرم در میلی لیتر دارای بیشترین کلروفیل b بودند. بالاترین زیت توده اندام هوایی در شرایط تغذیه با PM40 و PM70 مشاهده گردید (به ترتیب با 2801 و 2746 کیلوگرم در هکتار). میزان اسانس تیمارهای کودی در مقایسه با تیمار شاهد اختلاف معنی‎داری نداشت ولی PM40 و PM70 به ترتیب با تولید 7/50 و 6/43 کیلوگرم در هکتار دارای حداکثر عملکرد اسانس بودند.نتیجه‎گیری:در این مطالعه با توجه به تولید حداکثری زیست توده گیاهی در سطوح مختلف کود مرغی و همچنین برتری عملکرد اسانس این سطوح طی چین اول و PM40 و PM70 در چین دوم، نتیجه‎گیری می‎شود که سطح متوسط کود مرغی برای رشد زوفا و تولید اسانس مناسب است. بنابراین می‌توان از کود مرغی به عنوان جایگزین کود شیمیایی برای تولید گیاه دارویی زوفا در شرایط آب و هوایی مشابه کوهرنگ استفاده کرد.
Databáze: Directory of Open Access Journals
Externí odkaz: