ارزش اقتصادی خدمات بوم نظام های تولیدی گندم (aestivum L. Triticum) استان خراسان رضوی

Autor: علیرضا کوچکی, مهدی نصیری محلاتی, افسانه امین غفوری, منصوره محلوجی راد, فرنوش فلاح پور
Jazyk: perština
Rok vydání: 2016
Předmět:
Zdroj: بوم شناسی کشاورزی, Vol 8, Iss 4, Pp 612-627 (2016)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2008-7713
2423-4281
DOI: 10.22067/jag.v8i4.51347
Popis: بوم نظام‌های طبیعی و زراعی به دلیل ماهیت چند کارکردی خود علاوه بر تولید غذا، علوفه، پوشاک، سوخت و دارو خدمات متنوع و با ارزش دیگری را نیز ارائه می‌کنند که اهمیت اقتصادی آن‌ها پنهان مانده است. ارزش گذاری خدمات بوم‌نظام مناسب ترین راه حل برای جلب توجه جامعه و سیاست گذاران به این خدمات و در نتیجه تلاش در جهت حفظ و ارتقاء آن‌ها می‌باشد. در این پژوهش ارزش اقتصادی خدمات و تبعات محیطی ناشی از روش‌های مدیریت در مزارع گندم (aestivum L. Triticum) استان خراسان رضوی در طی سال‌های 85-1370 مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه‌های تکمیل شده در 40 مزرعه گندم که از نظر مساحت، روش مدیریت و میزان مصرف نهاده‌ها متفاوت بودند استخراج گردید. با توجه به اطلاعات حاصل، ارزش شش نوع از خدمات اکوسیستمی این مزارع (تولید غذا و علوفه، ترسیب کربن، تولید اکسیژن، تنوع زیستی، حفظ رطوبت و گردشگری) و دو مورد تبعات منفی آن‌ها (تولید گاز‌های گلخانه‌ای و نشت نیتروژن و فسفر به محیط) بر اساس بهای دلار (معادل ریالی ارزش دلار در سال 2007 میلادی) برآورد گردید. نتایج نشان داد که میانگین ارزش کل خدمات اکوسیستم در مزارع تحت بررسی با کسر ارزش تبعات منفی معادل 106× 85/66 ریال در هکتار در سال بود. خدمات اتمسفری (تولید اکسیژن و ترسیب کربن) در حدود 65 درصد از ارزش کل خدمات در مزارع گندم را به خود اختصاص دادند در حالی‌که ارزش غذا و علوفه تولید شده در مزارع که مهمترین خدمات اکوسیستم‌های زراعی محسوب می‌شوند 21 درصد و تنوع زیستی 3/9 درصد از ارزش کل را شامل می‌شدند. سهم سایر موارد از ارزش کل خدمات در مزارع تحت بررسی ناچیز و کمتر از پنج درصد بود. به طور کلی ارزش خدمات غیرقابل فروش در حدود 60 درصد بیشتر از ارزش غذا و علوفه تولید شده بود. بر اساس یافته‌های این تحقیق با افزایش عملکرد گندم به بالاتر از چهار تن در هکتار، ارزش کل خدمات اکوسیستم کاهش یافت در حالی‌که با افزایش ارزش خدمات تأمین کننده (غذا و علوفه)، هزینه تبعات منفی محیطی افزایشی خطی داشت.
Databáze: Directory of Open Access Journals
Externí odkaz: