| Popis: |
Hayat bilgisi derslerinde tarih konularının yer alması, tarih farkındalığının ve tarihsel öğrenmenin erken yaşlarda inşasında önemlidir. İlkokulda tarih konularının öğretilmesi, pedagojik yaklaşımla doğrudan ilgilidir. Tarihsel öğrenmede, ülkemizdeki gibi, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına yakın bir yaklaşım etkiliyse, çocuğun sihirli yıl olan 12 yaşa kadar somut işlemler döneminde olduğu düşünülür. Soyut içeriğe sahip tarih dersleri ancak bu yaştan itibaren yani soyut işlemler döneminde öğrenilebilir. Egan’ın tarihsel düşünme evrelerine yakın bir yaklaşım etkiliyse, çocuğun mitik evreden (4-9 yaş) itibaren tarih öğrenebileceği savunulur. Böylece öğrenciler tarih konularıyla daha erken yaşta karşılaşır. Almanya’da ilkokul öğrencileri hayat bilgisi derslerinde (Sachunterricht) tarih konularıyla karşılaşırlar. Bu araştırmanın amacı, Almanya’da hayat bilgisi dersi kapsamındaki tarih konularının neler olduğunun ve tarihin nasıl kullanıldığının incelenmesidir. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasının kullanıldığı araştırmada doküman incelemesi yapılmıştır. Araştırma verileri, hayat bilgisi ders kitaplarından elde edilmiş ve bulgulara, betimsel analiz ve içerik analizi yapılarak ulaşılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Almanya’da 3. sınıfta okutulan iki, 3 ve 4. sınıflarda okutulan bir adet hayat bilgisi ders kitabı oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, “geçmişe bakış, günümüz ve gelecek için öğrenmeyi mümkün kılar” anlayışını benimseyen hayat bilgisi ders kitaplarında; zaman kavramından, değişim ve sürekliliği temel alan çocuğun yakın çevresinden, yaşadığı yerin tarihsel arka planına yönelik yerel tarih konuların yanı sıra ilk insanlardan, doğanın ve doğal unsurların şekillenmesinden, geçmişte ve günümüzde kullanılan eşyalardan, orta çağda yaşamdan konular yer almaktadır. Ayrıca tarih konularının ‘yerel tarih/ mekânın tarihi’, ‘eşya/ nesne tarihi’, ‘sosyal tarih/ gündelik hayatın tarihi’, ‘Orta çağ tarihi’ temaları altında yer aldığı ve değişim ve süreklilik ile kültürel miras farkındalığını sağlamak amacıyla kullanıldıkları anlaşılmıştır. |
