پیامبری در جامۀ زندیقان (تأملی در خوانش های چندگانه از جنبش مانی در تاریخ‌نگاری قرون نخستین)
| Autor: | شهناز حجتی نجف ابادی, جعفر نوری |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2020 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | تاریخ اسلام و ایران, Vol 30, Iss 47, Pp 87-108 (2020) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2008-885X 2538-3493 |
| DOI: | 10.22051/hii.2020.31762.2263 |
| Popis: | در بازنمایی و روایت مجدد نهضت دینی مانی در تاریخ‌نگاری قرون نخستین، سه رویکرد عمده قابل شناسایی است که جز در برخی روایتهای معدود، این بازنمایی (دست‌کم در دو رویکرد) با مفهومی کانونی، یعنی مفهوم «زندیق» صورتبندی شده است. این سه رویکرد عبارت است از: نخست رویکرد گذار آگاهانه و مختصرگویی، مبتنی بر نگرشها و روایت‌هایی با محتوای ضد زندیقیگری، با نمایندگان برجستهای چون طبری، ابوحنیفه دینوری، مسکویه و ابن‌اثیر؛ دوم رویکردی تاریخی- کلامیو مبتنی بر خوانشی بدعتگرایانه از جنبش مانیبا عالم-مورخان تأثیرگذاری چون ابوریحان بیرونی، مقدسی، ثعالبی، یعقوبی و خواجه نظامالملک طوسی؛ سوم رویکردی نسبتاً توصیفی-تاریخی با میزان به نسبت کمتری از ارزش‌داوریها با مورخانی چون مسعودی و گردیزی. این سه رویکرد، در یک درهمتنیدگی عمیق با فضای گفتمانی این عصر، مجموعهای از گزارهها و روایتها را حول محور مسئلۀ مانی میآفرینند که این شخصیت و جنبش دینی او، نقطۀ کانونی آنها به شمار میرود. مسئلۀ این پژوهش تبیین چرایی و چگونگی بازنمایی جنبش دینی مانی در تاریخ‌نگاری قرون نخستین است؛ با این فرضیه که وجوه مختلف این بازخوانی، محصول فضای سیاسی، کلامی و فرهنگی این دوره و همچنین انگارهها، روشها و بینشهای مورخان این دوره بوده است. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|