| Popis: |
Fen eğitiminin temel amaçlarından olan fen okuryazarı bireyler yetiştirebilmek için bilimin nasıl işlediğinin iyi kavranması gereklidir. Bilimin doğası fen dersi içerisinde kazandırılmaya çalışılan bir kazanım olsa da bilimin doğası ve bilim insanı ile ilgili anlayışların oluşmasında formal eğitim dışında birçok kaynak etkili olmaktadır. Bu kaynaklar içinde yazılı kitle iletişim araçlarından olan dergiler önemli bir yere sahiptir ve içeriklerinde bilimin ve bilim insanının nasıl sunulduğu oldukça önemlidir. Bu çalışmada önemli bir informal öğrenme kaynağı olan ve TÜBİTAK tarafından yayınlanan Bilim Çocuk dergisinin “Simit ve Peynir’le Bilim İnsanı Öyküleri” adlı çizgi öykülerde yer verilen bilimin doğası bileşenlerinin ve bilim insanının özelliklerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. 2007-2020 yılları arasındaki sayılarda yer alan 168 çizgi öykü içerik analizi ile analiz edilmiştir. Analizlerde araştırmacılar tarafından hazırlanan “Bilimin Doğası Bileşenleri Kontrol Listesi” ve “Bilim İnsanı Özellikleri Kontrol Listesi” kullanılmıştır. Yapılan incelemelerde, çizgi öykülerde bilimin doğası ve bilim insanı ile ilgili birçok özelliğe değinildiği tespit edilmiştir. Bilimin doğası ile ilgili olarak en sık değinilen bileşenlerin, “bilimsel bilginin kanıta dayalı olduğu”, bilimsel çalışmalarda gözlemin önemli olduğu”, “bilimsel bilginin, gözlemlerin ve çıkarımların birleşimini içerdiği”; en az değinilen bileşenlerin ise “bilimsel çalışmalar, içinde bulunduğu toplumun politik, sosyal ve kültürel yapısından etkilendiği”, “bilimsel bilgi değişebildiği”nin olduğu görülmüştür. Bilim insanları ile ilgili olarak en çok “meraklı” ve “iyi bir gözlemci” olmalarına değinildiği, en az ise “hayal gücüne sahip olma”nın vurgulandığı belirlenmiştir. Bilim Çocuk dergisinde yer alan çizgi anlatımların, bilimin doğası ve bilim insanı ile ilgili uygun bilgi ve düşünceler oluşturma konusunda iyi bir araç olacağı söylenebilir. |
