بررسی تغییرات رژیم جریان هیدرولوژیکی و مؤلفه جریان محیط زیستی EFCs در رودخانه خیاوچای در یک دوره 30 ساله
| Autor: | حسن ستایشی نساز, صیاد اصغری سراسکانرود, رئوف مصطفی‌زاده, عقیل مددی |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2023 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | هیدروژئومورفولوژی, Vol 10, Iss 37, Pp 43-25 (2023) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2383-3254 2676-4571 |
| DOI: | 10.22034/hyd.2023.54796.1672 |
| Popis: | رودخانه‌ها دارای اهمیت بسیار بالا از نظر استفاده‌های انسانی و کارکردهای اکولوژیک هستند. در تحیق حاضر مولفه‌های جریان محیط زیستی رودخانه خیاوچای در دوره‌های متوالی 5 ساله تعیین شده است. در این راستا تغییرات مولفه‌های جریان محیط زیستی رودخانه خیاوچای با استفاده از نرم‌افزار IHA مشخص شد. بر اساس نتایج، مقادیر جریانهای کمینه در دوره اول (1367 تا 1396) بالا بوده است ولی در دوره اخیر (1391 تا 1398) کاهش پیدا کرده است. هم‌چنین کاهش مقادیر دبی شاخص‌های جریانهای حداکثر و افزایش تعداد روزهای دبی صفر به تعداد 174 روز نیز ناشی از کاهش آبدهی رودخانه بوده است. مقدار مولفه‌های نرخ اوج‌گیری و نرخ فروکش در دوره‌های اخیر افزایش پیدا کرده است. مقادیر شاخص‌های تداوم جریان کمینه، و فراوانی جریان کمینه در رودخانه خیاوچای افزایش داشته است. بر اساس تغییر مقادیر شاخص پراکندگی جریان، وقوع جریانهای شدید و یا بسیار کم در رودخانه به‌دلیل کاهش جریانهای کمینه و افزایش دبی‌های سیلابی تشدید شده است. بدر دوره‌های ابتدایی رژیم جریان رودخانه طبیعی بوده و در ایام سال با دبی بالاتر از 01/0 مترمکعب درثانیه جریان داشته است، درحالی‌که، در دوره 7 ساله اخیر کاهش پیدا کرده و به میزان 001/0 مترمکعب درثانیه رسیده است. براساس تغییرات تداوم جریان در دوره‌های اخیر تداوم رودخانه به 50 الی 60 درصد ایام سال با دبی بسیار کم تغییر پیدا نموده است. در مجموع می‌توان گفت که تغییر مولفه‌های محیط زیستی جریان در راستای کاهش دبی و افزایش روزهایی با دبی صفر بوده است که می‌تواند ناشی از کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی‌ها باشد. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|