مطالعه فراوانی و تنوع زیستی بندپایان ماکروفون خاک در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) آبی و دیم استان ایلام

Autor: مجید میراب بالو, بهزاد میری
Jazyk: perština
Rok vydání: 2022
Předmět:
Zdroj: بوم شناسی کشاورزی, Vol 14, Iss 2, Pp 331-343 (2022)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2008-7713
2423-4281
DOI: 10.22067/agry.2021.67484.1003
Popis: در این مطالعه، فراوانی و تنوع زیستی بندپایان ماکروفون خاک در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) شهرستان ایوان (استان ایلام) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه­برداری در طول رویش گندم سال 1398 انجام شد. بدین منظور، 10 مزرعه گندم آبی و دیم انتخاب و برای هر مزرعه پنج واحد نمونه­گیری (تکرار) انتخاب گردید که در هر واحد، ماکروفون خاک با استفاده از تله­های گودالی جمع­آوری و به‌تفکیک شمارش شدند. صفات و شاخص­های تنوع گونه­ای با استفاده از شاخص­های شانون- وینر و سیمپسون، یکنواختی با شاخص یکنواختی پیلو و غنای گونه­ای با شاخص مارگالف محاسبه شد. در مجموع، 3753 نمونه جمع­آوری شد که سوسک­های ببری (Cicindelidae) در هر دو مزارع گندم آبی (48/25 درصد) و دیم (57/20 درصد) بیش­ترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. هم­چنین نتایج تنوع گونه­ای نشان داد که شاخص­های تنوع شانون – وینر (05/0(P≤ و غنای مارگالف (001/0(P≤ مزارع گندم دیم به‌طور معنی­داری بیش­تر از مزارع گندم آبی بود، امّا شاخص­ تنوع سیمپسون (05/0(P≥ در مزارع گندم دیم بیش­تر از مزارع گندم آبی بود، امّا این اختلاف معنی­دار نبود. هم­چنین شاخص یکنواختی پیلو (05/0(P≥ مزارع گندم آبی بیش­تر از مزارع گندم دیم بود، امّا این اختلاف معنی­داری نبود. هم­چنین نتایج نشان داد که بیش­ترین و کم­ترین تعداد بندپایان ماکروفون به دام افتاده در تله­های گودالی در مزارع گندم دیم به‌ترتیب مربوط به سوسک­های ببری (Cicindelidae) (87/4 ± 4/21) و سن­های قرمز (Pyrrhocoridae) (18/0 ± 68/1) و در مزارع گندم آبی به‌ترتیب مربوط به سوسک­های ببری (Cicindelidae) (82/2 ± 60/13) و سوسک­های سرگین­خوار (Scarabaeidae) (16/0 ± 16/2) بود. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که به‌دلیل مصرف زیاد کودها و علف­کش­ها و هم­چنین استفاده بیش­تر از ماشین آلات کشاورزی در مزراع گندم آبی که باعث تخریب بافت خاک، محیط و کاهش تعداد ماکروفون­ها می­شود، در نتیجه فراوانی و تنوع بندپایان ماکروفون خاک در مزارع گندم دیم بیش­تر از مزارع گندم آبی بود. هم­چنین می­توان نتیجه گرفت، با توجه به این که ماکروفون­های مفید خاک حساسیت زیادی به تغییرات محیط از خود نشان می­دهند، به‌طوری‌که هرچه محیط تخریب شود، از تنوع و تعداد این ماکروفون­ها کاسته می­شود، در نتیجه می­توان از این اطلاعات استفاده کرد تا توصیه­های مدیریتی مناسبی را در مورد استفاده از کود­ها و سموم شیمیایی در مزارع گندم ارائه نمود.
Databáze: Directory of Open Access Journals
Externí odkaz: