Buzul-Sonrası Marmara Denizi taraçaları ve su değişim dönemleri

Autor: Vedat Ediger, Emin Demirbağ, Semih Ergintav, Sedat İnan, Ruhi Saatçılar
Jazyk: angličtina
Rok vydání: 2018
Předmět:
Zdroj: Bulletin of the Mineral Research and Exploration, Iss 157, Pp 39-57 (2018)
Druh dokumentu: article
ISSN: 0026-4563
2651-3048
DOI: 10.19111/bulletinofmre.401208
Popis: Yarı kapalı Marmara Denizi, Ege Denizi (Kuzeydoğu Akdeniz) ve Karadeniz arasındaki bir geçiş denizidir. Marmara Denizi, sırasıyla İstanbul Boğazı (Bosporus) ve Çanakkale Boğazı (Dardanelles) ile Karadeniz ve Ege Deniz’lerine bağlantılıdır. Denizler arasındaki, Geç Pleistosen-Holosen dönemi bağlantıları pek çok bilim adamı tarafından araştırılmasına rağmen, bağlantıların doğası ve zamanlaması konusunda hala belirsizlikler süregelmektedir. Bu çalışma kapsamında, Karadeniz, Marmara Denizi ve Ege Denizi arasındaki Buzul Sonrası dönemde meydana gelen bağlantılar için yeni bir yaklaşım sergilenmektedir.Bu çalışma, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu şelfinde (Silivri ile Haliç arasında) toplanan 80 adet sığ sismik yansıma profiline, çok ışınlı batimetrik verilerine ve 15 adet kısa ağırlıklı karot verilerine dayanmaktadır. Büyükçekmece / Küçükçekmece lagünlerinin Marmara Denizi ile bağlantı ve daha doğuda Marmara-İstanbul Boğazı etkileşim alanlarında, deniz tabanı ve akustik taban morfolojileri, çok karmaşık bir yapıya sahiptirler. Bu karmaşık deniz tabanı ve akustik taban morfolojileri, temel olarak havzanın yapısı, şelfin mevcut hidrografik rejimi, kıyı drenaj sistemleri, deniz/göl su seviyesi değişiklikleri (iklimin kontrol ettiği) ve boğazların derinlikleri tarafından kontrol edilmektedir. Aynı zamanda, tüm bu faktörlerin denizler arasındaki su alış verişini kontrol eden önemli faktörler olduğu düşünülmektedir.Sismik yansıma profillerinin ve ağırlıklı karot verilerinin sedimantolojik olarak incelenmesi sonucunda, akustik taban üzerinde, beş farklı stratigrafik birimin (S1-S5) ve dört farklı sedimanter katmanın (A-D) ayırt edilmiştir. Akustik taban üzerinde yer alan alt stratigrafik birimler ve sedimanter tabakalar, karmaşık, paralel ve yüksek genlikli sismik yansımalarla ayırt edilmiştir. Akustik tabana ait tabakaların deniz yönüne doğru dalma göstermesi, karada yaygın olarak görülen Oligosen-Üst Miyosen birimlerinin deniz tabanında da devam etmekte olduğununun bir kanıtıdır. Marmara Denizi'nin kuzeydoğu şelfinde yer alan akustik taban yüzeyinde ayırt edilen üç farklı deniz taraçası (T1-T3) buzul sonrası dönemdeki küresel deniz seviyesi değişimlerine ait altı farklı eğri ile ilişkilendirilmiştir. İstatistiksel açıdan, en belirgin taraçaların -78 m ila -80 m (T1), -58 m ila -62 m (T2) ve -28 ila -32 m (T3) arasında yer aldığı saptanmıştır. Küresel deniz seviyesi eğrileri göz önüne alındığında, bu taraçaların yaşları sırasıyla, 9.25, 12.25 ve 13.75 Cal kyr BP olarak tarihlendirilmiştir.
Databáze: Directory of Open Access Journals
Externí odkaz: