تاثیر کاهش فصل رشد محصولات زراعی پاییزه بر بهره‌برداری پایدار از منابع آب زیرزمینی

Autor: علیرضا خداشناس
Jazyk: perština
Rok vydání: 2017
Předmět:
Zdroj: آب و توسعه پایدار, Vol 3, Iss 2, Pp 73-82 (2017)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2423-5474
2717-3321
DOI: 10.22067/jwsd.v3i2.55013
Popis: در حال حاضر قسمت عمده‌ای از آب مورد نیاز بخش‏ های کشاورزی، صنعت و سایر مصارف استان خراسان رضوی با استفاده از منابع محدود زیرزمینی تأمین می ‏شود امّا روند کنونی مصرف آب در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی موجد نگرانی‌های جدی در زمینه دوام کمیت و کیفیت آب قابل دسترس برای تأمین نیازهای آینده‌ای نه‌چندان دور در این استان است. به‌منظور دستیابی به رهیافتی برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی استان و نیز تعیین پتانسیل تولید گندم، جو و کلزا به عنوان مهم‌ترین محصولات زراعی پاییزه استان در اثر کاهش فصل رشد، مطالعه‌ای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. در سال‌های انجام مطالعه، آزمایشات تکراردار برای همه محصولات به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد به گونه‌ای که تاریخ‌های کاشت به عنوان کرت‌های اصلی و تنوعی از ارقام این محصولات از طریق کرت‌های فرعی مورد بررسی قرارگرفتند. نتایج حاکی از آن است که با وجود کوتاه شدن فصل رشد در اثر تاریخ کاشت‌های پیشنهادی برای این محصولات، پتانسیل تولید دانه قابل قبول است، گرچه از نظر عملکرددانه نسبت به تاریخ کاشت‌های مطلوب کاهش نشان می‌دهد. با این وجود به نظر می‌رسد امکان کاهش فصل رشد گندم، جو و کلزا و حذف آبیاری‌های پائیزه وجود دارد. در یک نگرش کلی برآیند نتایج سال‌های انجام آزمایش نشان می‌دهد که انتخاب مطلوب برای تاریخ کاشت گندم، جو و کلزا با حذف آبیاری‌های پاییزه در مشهد، کشت انتظار است (اولین زمانی که به علت کاهش دما بذور سبز نشده و سبز آن‌ها پس از رفع سرمای زمستان صورت گیرد) امّا برای محصولات گندم و جو این دامنه می‌تواند تا اول اسفندماه نیز ادامه یابد، گرچه توصیه همان تاریخ کاشت مطلوب است.
Databáze: Directory of Open Access Journals