| Popis: |
Muhammed Şîrîn-i Mağribî, 8/13. asrın son yarısı ile 9/14. asrın başlarında yaşamış bir sûfî şâirdir. Daha çok Farsça yazmış olan Mağribî’nin dîvânında Arapça ve Türkçe şiirler de bulunmaktadır. O, İbnü’l-Arabî ıstılahlarını Farsça’ya başarıyla taşıyan kalem sâhiplerinden biridir. Bununla birlikte onun hayâtı hakkında pek az çalışma bulunmaktadır. Bu durum, Türkçe’de Mağribî’nin hayâtı hakkında etraflı bir çalışma ihtiyâcını ortaya koymaktadır.Bu çalışmada Mağribî’nin hayâtı, gerek umûmî ve husûsî târihlerden ve gerekse şuarâ tezkirelerinden ulaşılabilen bütün kaynaklara mürâcaat edilerek kaynak kritiği ve mukâyesesi metoduyla ele alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca muâsır çalışmalar da dikkate alınmış, doğru olan tesbitlerine işâret edilmiş, yanlışları da tashih edilmeye çalışılmıştır. Böylece dilimizde Mağribî’nin hayâtı hakkında sağlıklı bir metin ortaya koyulmaya ve Mağribî hakkında yapılacak ileri çalışmalara da temel oluşturulmaya çalışılmıştır. Mağribî’nin eserleri ve Câm-ı Cihân-nümâ’sının muhtevâsı Mehmet Temelli’nin tebliğinde ele alınmış olduğundan bu çalışmada tekrarına gerek görülmemiştir. Ayrıca Mağribî’nin tasavvufî düşüncesinin tesbîti, başka ve daha hacimli çalışmaları gerektirdiğinden bu makâlede buna teşebbüs edilmemiştir.Çalışmada Mağribî’nin hayâtının temel noktaları ve mensup olduğu tarîkatle ilgili tartışmalara temas edilmiş, bu hususlarda kaynaklar tenkid edilerek birtakım sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca onun fikrî açıdan İbnü’l-Arabî’nin, şiir tarzı açısından da Fahreddîn-i Irâkî ve Mahmûd-i Şebisterî’nin vârisi olduğu neticesine varılmıştır. Bunun yanında Mağribî’nin merâtib-i vücûda dâir meşhur eseri Câm-ı Cihân-nümâ’nın Tâhiru’l-Mevlevî tarafından yapılmış olan tercümesinin günümüz harflerine aktarımı yapılmış, böylece söz konusu eser dilimize kazandırılmıştır. |
