OYRATLARIN DOĞU ÇAĞATAY HANLIĞI VE YARKENT HANLIĞIYLA İLİŞKİLERİ

Autor: Nureddin İzbasar
Jazyk: German<br />English<br />French<br />Turkish
Rok vydání: 2023
Předmět:
Zdroj: History Studies, Vol 15, Iss 1, Pp 19-40 (2023)
Druh dokumentu: article
ISSN: 1309-4173
90953142
Popis: Bu makalede Moğolların Çin’den çekildikten sonra meydana getirdikleri siyasi oluşumlardan yola çıkılarak başta Oyrat ardından yaklaşık bir asır boyunca Cungar olarak anılan Moğol hanlıklarının Tanrı Dağlarının kuzeyi, güneyi ve doğu bölgelerindeki faaliyetleri incelenmiştir. Makalenin Giriş bölümünde Oyrat, Halha ve Övör Mongol terimleri kısaca açıklandıktan sonra Oyratların kökenleri, Cengiz Han ve Moğol İmparatorluğu döneminde oynadıkları roller, yaşadıkları bölgeler, Moğol ve Çin kaynaklarındaki adlandırılmaları ele alınmıştır. Ardından Cengiz Han’ın ölümünden sonraki süreçte Oyratların durumu ve siyasi konumları değerlendirilmiş; Yuan İmparatorluğu yıkıldıktan sonra Oyrat-Halha-Ming üçgenindeki mücadeleler özellikle de Oyrat Hanı Esen Taişi’nin Halhalarla ve Ming hanedanlığıyla girdiği mücadeleler ele alınmıştır. Makalenin 1. bölümünde Oyratların Altay ve Tanrı Dağları bölgelerine ilk temasları, Doğu Çağatay Hanlığı ile girdikleri mücadeleler ve batıya göçleri ele alınmıştır. 2. bölümde Oyrat göçlerinin Yarkent Hanlığı ve hanlığın kuzey sınırları olan Turfan ve Kumul bölgelerindeki faaliyetleri, Yarkent Hanlığı’na karşı yapılan akınlar ve taht kavgalarına müdahale etme çabaları ele alınmış, Yarkent Hanlığı’nın içine düştüğü karmaşıklık, Akdağlılar (Afakiye) ve Karadağlılar (İshakiye) olarak bilinen iki ayrı dinî grubun devleti ele geçirme mücadeleleri anlatılmıştır. Makalenin 3. bölümünde ise Cungar Hanlığı’nın kurulduğu ilk dönemlerden itibaren Yarkent Hanlığı’nın zayıflamasıyla Cungarların Tanrı Dağlarının güneyini aşarak Yarkent Hanlığı’nın güney ve doğu sınırlarındaki yerleşim bölgelerine yaptıkları akınlar ve savaşlar ele alınmış; nihayet Cungar Han’ı Galdan Taişi’ye sığınan Afak Hoca’nın Cungar ordusunu Yarkent Hanlığı’na davet etmesi ve hanlığın işgal edilerek ortadan kaldırılma süreci anlatılmıştır.
Databáze: Directory of Open Access Journals
Externí odkaz: