EMET BOR YATAĞINDA (TÜRKİYE) İKİ YENİ MİNERALİN BULUNUŞ ÖYKÜSÜ: EMETİT Ca7Na3K(SO4)9 ve ŞONTARNAUİT Na2Sr(SO4)[B5O8(OH)](H2O)2

Autor: Cahit HELVACI
Jazyk: angličtina
Rok vydání: 2015
Předmět:
Zdroj: Bulletin of the Mineral Research and Exploration, Iss 151, Pp 269-283 (2015)
Druh dokumentu: article
ISSN: 0026-4563
2651-3048
DOI: 10.19111/bmre.71777
Popis: Batı Anadolu’da bilinen borat yataklarının orta kesiminde yer alan Emet borat yatağı, Emet havzası volkanosedimenter istifinin üst kesiminde oluşmuş dünyanın en büyük kolemanit- probertit yatağıdır. Emet borat yatağı özel mineral topluluğu ve parajenezi ile çok seçkin ve özel bir konuma sahiptir. Baskın olarak kolemanit ve az oranda probertit, üleksit ve hidroborasit minerallerinden oluşur. Bunlara ek olarak meyerhofferit, viçit-A, tunellit, terujit ve kahnit ender olarak yer yer gözlenir. Viçit-A, tunellit, terujit ve kahnit minerallerini içeren tek bor yatağıdır. Arsenik mineralleri (realgar ve orpiment) yaygın olup borlar ile aynı kökene sahiptirler. Doğanlar sondajlarının mineralojik kayıtları, orta kesimde tuz katmanının olduğu Na-Ca borat (probertit) ve Na-Ca sülfat (glauberit) birimlerinin ardalanmasından oluşur. Kolemanit mineralinin dağılımı tüm havza ve Doğanlar sondajlarında istifin alt ve üst kesimi ile sınırlıdır. Sondajların olduğu Doğanlar- ‹ğdeköy bölgesinde probertit, glauberit ve halit ana mineralleri oluştururlar. Birçok ender görülen bor ve diğer mineraller ile birlikte iki yeni mineralde (emetit ve fontarnauit) bu sondajlarda ilk defa tespit edilmiştir. Emet borat yatağı, birbirleri ile bağlantılı olan laküstrin playa gölünden oluşan iki ayrı bölgede oluşmuş ve kısmen termal kaynak kısmen de yüzey suları ile beslenmiştir. Erken oluşan kolemanit, meyerhofferit, üleksit ve terujit nodülleri doğrudan doğruya çözeltilerden pekleşmemiş sedimentlerin içinde sediment/su arayüzeyinde tortullar ile eş zamanlı olarak oluşmuşlar ve sedimentlerin pekleşmesine paralel olarak büyümelerine devam etmişlerdir. Diyajenetik alterasyonlar, kolemanitin viçit-A, kahnit, hidroborasit ve kalsitin kısmi ornatmalarını kapsar. Yeni mineral olan emetit ince kristallerin oluşturduğu yumrular şeklinde diyajenetik bir faz olarak glauberit biriminin üst kesiminde bu minerali ornatarak oluşmuştur. Fontarnauit minerali ise sondaj örneklerinde yaygın şekilde probertit, glauberit ve sölestin ile birlikte, renksizden açık kahverengi prizmatik kristaller veya kristal topluluğu şeklinde gözlenir.
Databáze: Directory of Open Access Journals
Externí odkaz: