بررسی تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد و عملکرد گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd) تحت تأثیر تاریخ‌های مختلف کاشت
| Autor: | سید حسین حسینی, علی راحمی کاریزکی, عباس بیابانی, علی نخزری مقدم, فاختک طلیعی |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2020 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | تولید گیاهان زراعی, Vol 13, Iss 2, Pp 99-116 (2020) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2008-739X 2008-7403 |
| DOI: | 10.22069/ejcp.2020.17953.2325 |
| Popis: | سابقه و هدف: کینواگیاهی یکساله متعلق به خانواده آمارانتوس با قدرت سازگاری بالا در محیط‌های مختلف بوده و تنها غذای گیاهی است که شامل تمام اسیدهای آمینه ضروری، ریزمغذی‌ها و ویتامین‌ها می‌باشد. رعایت تاریخ کاشت مناسب باعث تولید عملکرد اقتصادی بالاتر بدون صرف هزینه‌های اضافی خواهد شد و به گیاه اجازه خواهد داد که پتانسیل کامل رشدی خود را نشان دهد. تجزیه و تحلیل رشد گیاه توسط یک سری پارامترها انجام می‌شود که مهم‌ترین آنها شاخص سطح برگ(LAI) ، تجمع ماده خشک (TDM)، سرعت رشد نسبی(RGR) ، سرعت رشد محصول (CGR) و سرعت جذب خالص(NAR) است. افزایش سریع سطح برگ و حصول حداکثر LAI در آغاز حیات گیاه می‌تواند منجر به افزایش دریافت تشعشع، فتوسنتز و نهایتاً افزایش عملکرد گردد. سرعت رشد محصول از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر تولید محصول و عملکرد است. مطالعات مختلف روی گیاه کینوا نشان داد که شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت فتوسنتز خالص تحت تاثیر تاریخ‌های کاشت مختلف قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر تاریخ‌های مختلف کاشت بر شاخص‌های رشدی و عملکرد گیاه کینوا بود.مواد و روش‌ها: این مطالعه در مجتمع گلخانه‌ای جهاد کشاورزی شهرستان خلیل‌آباد از توابع استان خراسان رضوی، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تاریخ کاشت مختلف طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 انجام شد. تیمارهای کشت از 15 اسفند و با فاصله هر 15 روز یک‌بار صورت گرفت. طی آزمایش، روند تغییرات پارامترهای رشد شامل: LAI، TDM،RGR ، CGR وNAR ارزیابی شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تغییرات شاخص سطح برگ، درتاریخ‌های مختلف در ابتدای دوره رشد توسعه برگ‌ها روند کندی داشت که تا کمی قبل از ظهور گل‌آذین ادامه یافت، اما پس از آن شیب افزایش سطح برگ بیشتر شد و تا زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ ادامه داشت. با مسن شدن برگ‌ها، زرد شدن و ریزش برگ‌های پایین بوته، به واسطه سایه‌اندازی و انتقال مجدد مواد از برگ‌ها به دانه‌ها در دوره‌ی پر شدن دانه، این روند کاهش یافت و افت به نسبت سریعی در شاخص سطح برگ مشاهده شد. در مجموع دو سال بالاترین میزان تجمع ماده خشک مربوط به تاریخ کاشت 15 اسفند بود ولی به طور کلی میزان تجمع ماده خشک در سال دوم کمتر از سال اول بود. سرعت رشد محصول نیز در تاریخ کاشت 15 اسفند در هر دو سال پژوهش بالاتر از بقیه به‌دست آمد. سرعت رشد محصول در سال دوم در مجموع کمتر از سال اول بود. که دلیل این امر مربوط تفاوت دما در دو سال آزمایش بود. سرعت رشد نسبی در طول فصل رشد کینوا یک روند نزولی داشت. میزان سرعت فتوسنتز خالص در بین تاریخ‌های کاشت از الگوی مشابهی پیروی نکرد ولی در مجموع این پارامتر از اول فصل تا انتهای فصل رشد یک روند کاهشی را نشان داد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که بالاترین مقادیر شاخص‌های رشدی کینوا مربوط به تاریخ کاشت‌های اول بود. این امر بیانگر وجود شرایطی محیطی مناسب شامل دما و نور مناسب جهت حصول بهتر شاخص‌های رشدی در تاریخ‌های اول بود. به طور مثال بالاترین شاخص سطح برگ مربوط به تاریخ کاشت 29 اسفند و 30 فروردین طی دو سال آزمایش و یا سایر شاخص‌های رشدی در تاریخ کاشت 15 اسفند بالاترین مقادیر را دارا بود. بین تاریخ‌های کاشت مختلف از لحاظ میزان شاخص‌های رشدی مورد مطالعه تفاوت وجود داشت. به طور کلی بهترین تاریخ کاشت برای این گیاه در شرایط آزمایش از 15 اسفند تا 15 فروردین بدست آمد. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|