مطالعه شاخص‌های جوانه‌زنی بذر در ژنوتیپ‌های گندم نان (.Tritium aestivum L) تحت تنش خشکی شبیه سازی شده با پلی اتیلن گلیکول

Autor: محمد دشتکی, محمد رضا بی همتا, اسلام مجیدی, رضا عزیزی نژاد
Jazyk: perština
Rok vydání: 2020
Předmět:
Zdroj: تنش های محیطی در علوم زراعی, Vol 13, Iss 1, Pp 197-210 (2020)
Druh dokumentu: article
ISSN: 2228-7604
2383-3084
DOI: 10.22077/escs.2019.1828.1430
Popis: تنش کم‌آبی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد بخصوص در مرحله جوانه‌زنی گیاه است. لذا جهت بررسی اثر خشکی با استفاده از محلول پلی‌اتیلن گلیکول (PEG 6000) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و همبستگی سی ژنوتیپ گندم نان تحت تنش (0، 4-، 8- و 12- بار) در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ­ها و سطوح مختلف تنش و اثرات متقابل آن‌ها اختلاف معنی‌داری وجود داشت. در این آزمایش رقم حیدری بالاترین درصد و سرعت جوانه‌زنی (به ترتیب برابر 98.7 درصد و 35.9) و طول ریشه‌چه (10.2 سانتی‌متر) را داشت و حال‌آنکه رقم آذر (به ترتیب با 73.3 درصد،20.7 و 2.9 سانتی‌متر) پایین‌ترین مقدار را دارا بود. ازلحاظ طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر رقم سرداری به ترتیب با 5.6 سانتی‌متر و 520.1 بالاترین و رقم گاسکوژن به ترتیب با 2.8 سانتی‌متر و 257.2 پایین‌ترین مقدار را نشان دادند. همچنین ازلحاظ صفات وزن‌تر و وزن خشک گیاهچه، رقم روشن به ترتیب با 0.5 و 0.12 گرم بالاترین و رقم الوند به ترتیب با 0.21 و 0.40 گرم پایین‌ترین مقدار را داشت. بین طول ریشه‌چه و درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص جوانه‌زنی در شرایط مطلوب و بین اکثر صفات در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که صفات همبسته طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی و بنیه بذر و وزن خشک گیاهچه در عامل اول و صفات همبسته وزن‌تر و خشک گیاهچه در عامل دوم حدود 72 درصد از تغییرات موجود در کل داده‌ها را توجیه و بیشترین تأثیر را در جوانه‌زنی بذور داشتند. تجزیه کلاستر نیز ارقام گندم را در 4 کلاستر با خصوصیات درون‌گروهی مشابه و بین گروهی غیرمشابه گروه‌بندی نمود.
Databáze: Directory of Open Access Journals