ISTIRANCA DAĞLARININ JEOMORFOLOJİSİ İLE İĞNEADA MERT GÖLÜ KIYILARINDAKİ PLASER ALTIN OLUŞUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Autor: EROL, Oğuz, HAMZAÇEBİ, Necati, ALTIN, Bekir Necati, KAYACILAR, Cengiz
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 1995
Předmět:
Zdroj: Issue: 1 31-56
Marmara Coğrafya Dergisi
ISSN: 1303-2429
2147-7825
Popis: According to the results of former geological works and theauthor's recent geomorphologic study the source area of the recent Coastalplacer gold deposits is the batolithic mass of Demirköy in the IstrancaMouııtains. Following the formation of this igneous mass, erosion of theCentral part of the Istranca Mountains started and an ancient erosional -denudational surface had been buried under the Eocene and Oligocene sedimentaryformations in the Ergene Basin which is found in the south of the Mauntains.Following Oligocene, a new denudatinal surface had developed on the mountainand its formation had continued until the middle Miocene and the relics ofwhich seen today at about 500 - 1000 meters on the summit area of the seems aremountain. It that only the higher parts of the cover of the batholitic mass hadbeen eroded durıng this period. These highest surfaces are indicated by thesymbol D I on the geomorphological map of the authors. The erosion should penetrated to the deeper core of theplutonic mass and another loWer denudational surface had developed during theIate Miocene. The relics of this surface, D II surfaces on the geomorphologicalmap, are seen today at about 250 - 550 meters around Demirköy and the erosionalmaterial of this surface, that is the correlated sediments of it weretransported by braided streams tovvards the north and laid down in the iğneadaarea. The fırst pieces of gold should be carried down the mountain during thistime, but no deposit of economic value is reported until now, because findingplacer concentrations in braided stream deposits is little diffıcult. Duringthe Pliocene some surfaces of fluvial origin, D III surfaces, had been added tothe land surfaces towards the east to southeast of the foot of Istrancamountains. But the coastline, and of course the probably Coastal placers ofthis period, that is of Pliocene surface should be covered by the waters of thetransgrading ancient Black Sea during the early Pleistocene. There fore theonly economic placer gold deposits can be found today an along the Holocenebeaches of iğneada Mert gölü area.
Önceki jeolojik çalışmalar ve yazarların yaptığı jeomorfolojikaraştırmalara göre bugünkü kıyı plaser altın yataklarının kaynağı Istıranca Dağları'ndakiDemirköy batolitik kütlesidir. Bu kütlenin oluşumunu izleyen dönemde dağüzerinde en eski aşınım yüzeyleri oluşmuş ve bu yüzeyler güneydeki ErgeneHavzası’nın Eosen ve Oligosen tortulları altında gömülmüş, fosilleşmiştir.Oligoseni izleyen dönemde, dağ üzerinde yeni bir aşınım yüzeyi oluşmuş ve buoluşum Miyosen ortalarına kadar süpürmüştür. Bu orta Miyosen yüzeyininkalıntıları günümüzde dağın en yüksek kesimlerinde tektonikle basamaklanmışhalde 500 ile 1000 metrelerde doruklar düzeyinde gözlenir. Bu evrede batoliktikkütlenin sadece en üst örtü kısımlarının aşınmış olduğu anlaşılmaktadır. Buradasöz konusu edilen en yüksek aşınım yüzeyleri yazarların jeomorfolojikharitasında DI simgesi ile gösterilmiş bulunmaktadır. Erozyon, plutonik kütlenin derindeki çekirdeğine geç Miyosenulaşmış ve geç Miyosen’ de yörede bir başka aşınım yüzeyi gelişmiştir.Jeomorfolojik haritada D II simgesi ile gösterilen bu daha alçak yüzeyinkalıntıları bugün Demirköy dolaylarında 250 - 500 metreler arasında gözlenir vebu yüzeyin aşınım mahsülleri yaygın (braided) sel karakterli akarsularla kuzeyetaşınmış, yüzeyin yaşıtı (korelanı) olan katmanlar haline İğneada dolaylarında tortulanmıştır.Aşınmış ilk altın tanecikleri büyük bir olasılıkla bu dönemde dağdan aşağıtaşınmıştır, ancak bugüne kadar o tortullar içinde ekonomik değerde birbulgudan söz edilmemiştir. Esasen sel karakterli yaygın (braided) akarsuyatakları içinde önemli plaser konsantrasyonları oluşması da fazla olağandeğildir. İğneada dolayındaki kara bölümüne Pliyosen akarsularının oluşturduğubazı kara kesimleri, D III yüzeyleri de eklenmiştir. Ancak bu düzlüklerin doğuve güneybatısında eski Karadeniz kıyılarında bulunması gereken kıyı kumsalları,anlaşıldığına göre, Alt Pleistesen’den itibaren transgresif olarak karaya doğruilerlemiş bulunan Karadenizin suları altında kalmıştır. Sonuçta araştırmaalanında ekonomik olabilecek en uygun altın ve diğer ağır metal plaserkonsantrasyonları erken Holosen'e ait kumsal şeritlerinde yani İğneada Mertgölü dolaylarında meydana gelmiş bulunmaktadır.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: