Bir öğrenci ayaklanmasının anatomisi: Osmanlı eğitim sisteminde siyasetin etkisi perspektifinden Bursa Sultani Mektebi vakası (1914)
| Autor: | CÜCÜK, Eyüp, IŞIKTAŞ, Erkan |
|---|---|
| Jazyk: | angličtina |
| Rok vydání: | 2021 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 10, Issue: 1 115-134 Turkish History Education Journal |
| ISSN: | 2147-4516 |
| Popis: | The present study aimed to examine the formation, development, and results of a student uprisal that took place in the Bursa Sultani (Royal High School) in 1914 from the perspective of political considerations in the Ottoman educational system. The Bursa Sultani was located in the city of Bursa in Hüdavendigâr province center, which was known to be among the leading places where modern educational policies were implemented quickly and effectively due to its proximity to the capital city of Istanbul. Therefore, it is important to reveal how the student uprisal in the aforementioned school was addressed by the Turkish bureaucracy, how the necessary research and investigation was carried out, and how certain measures were taken based on the correspondence between the institutions. This study, aiming to examine the student uprisal specifically and systematically, was designed as a history of education research based on original and primary sources in line with qualitative research methods. In this regard, a historical review was conducted in light of the obtained documents from the Presidency of the Republic of Turkey Directorate of State Archives. The documents written in Ottoman Turkish were scrutinized within the framework of the methods and procedures required by the discipline of history to reconstructing the historical plot of the uprisal. According to the research findings, a group of students in the Bursa Sultani left the school by causing a uprisal for various reasons on March 28, 1914. The activists also encouraged the students of the Darülmuallimin (Teacher Training High School for Boys) and the Agricultural School in Bursa to revolt and propagated by wandering in the streets and bazaar of the city. It became increasingly heated and threatened schools and students in many cities around Bursa, especially in Istanbul. Thereupon, a comprehensive investigation was initiated by assigning an inspector from the central office to the region. Although the incidence was suppressed by taking the necessary precautions by the state, it took place in history as a prominent student movement kept the authorities busy for a while. Bu araştırmada; siyasetin Osmanlı eğitim sistemine etkisi bağlamında Bursa Sultani Mektebinde 1914 yılında gerçekleşen bir öğrenci ayaklanmasının oluşumu, gelişimi ve sonuçlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bursa Sultani Mektebi, başkent İstanbul’a yakınlığı itibariyle taşradaki modern eğitim politikalarının hızlı ve etkili bir şekilde uygulandığı yer olarak bilinen Hüdavendigâr vilayeti merkezindeki Bursa şehrinde yer almaktadır. Bu özelliğinden ötürü adı geçen mektepteki öğrenci ayaklanmasının bürokrasiye nasıl yansıdığı, kurumlar arası yazışmalarla gerekli araştırma ve soruşturmanın nasıl yürütüldüğü ve gerekli tedbirlerin nasıl alındığının ortaya çıkarılması önem arz etmektedir. Öğrenci ayaklanmasını tüm ayrıntılarıyla ve sistematik bir şekilde incelemeyi amaçlayan bu çalışma nitel bir yaklaşımla oluşturulmuş olup özgün ve birincil kaynaklara dayalı bir eğitim tarihi araştırması olarak tasarlanmıştır. Bu doğrultuda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığında yapılan taramalar neticesinde temin edilen belgeler ışığında tarihsel bir inceleme yapılmıştır. Osmanlı Türkçesiyle yazılı bu belgeler; tarih biliminin gerektirdiği yöntem ve metotlar çerçevesinde incelenerek ayaklanmaya dair tarihsel olay örgüsü yeniden kurgulanmıştır. Buna göre; 28 Mart 1914 tarihinde Bursa Sultani Mektebinde bir grup öğrenci muhtelif sebeplerle ayaklanma çıkararak mektebi terk etmiştir. Öğrenciler, Bursa’daki Darülmuallimin ve Ziraat Mektebi öğrencilerini de isyana teşvik etmiş ve şehrin sokak ve çarşısında dolaşarak halk arasında propaganda yapmışlardır. Bu olay gittikçe hararetli bir hal alarak İstanbul başta olmak üzere Bursa civarındaki birçok ilde yer alan mektepleri ve öğrencileri tehdit eder bir duruma gelmiştir. Bunun üzerine merkezden bölgeye müfettiş tayin edilerek etraflı bir soruşturma başlatılmıştır. Bu isyan hareketi, devlet tarafından gerekli tedbirlerin alınması suretiyle bastırılmış olsa da yetkilileri bir süre uğraştıran önemli bir öğrenci vakası olarak tarihte yer almıştır. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|