ÖTÜKEN’DEN ANADOLU’YA: KIRŞEHİR YÖRESİNDE DİLE YANSIYAN KÜLTÜR ÖGELERİ

Autor: SARIKAYA, Mahmut
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2022
Předmět:
Zdroj: Volume: 19, Issue: 74 429-443
Karadeniz Araştırmaları
ISSN: 2536-5126
Popis: Kırşehir, Anadolu’daki önemli kavşaklardan ve geçiş yollarından biridir; bu yönüyle Türk kültürünün değişik unsurlarının buluştuğu, eriyip damıtıldığı merkezlerden biri olmuştur. Bu coğrafyada Selçuklulardan İlhanlılara, Beyliklerden Osmanlı’nın kuruluşuna, büyük isyanlardan yapıcılığa, devlet kuruculuğuna uzanan büyük olaylar yaşanmıştır. Osmanlı Devleti’ni kuran iradeyi yapıp yoğuran Şeyh Edebalı bu yerlerin insanıdır. Babâî isyanlarının öncüleri bu topraklardan çıkmış, o öncülerin evladı olan Âşık Paşa Osmanlı’nın kuruluşuna katılmış, Tarihçi Âşıkpaşaoğlu, Yavuz ile Çaldıran’da, Mercidabık’ta, Ridâniye’de bulunmuştur. Bu çalışmayla bu coğrafya, tarih ve sosyal yapıdan günümüze yansıyan bir kısım dil ve kültür özelliği gösterilerek açıklanacaktır. Bunlar, Eski Türkçedeki ayrılma hâlinin bulunma hâli ekiyle karşılanması gibi yaşayan dil kullanımı; samağır/samağar; tuhran/tufran < turfan, turfanda; üzlük; köpümek; ḳöpen; bala gibi çok özgün kelimeler; Aflak/Eflak Baba; Köme, Obruk, Kepez gibi yer adları; “Gözele ḳöpen yaraşır, çirkin balayı neylesin?”, “İt ġuyruğunu ġalıba ġoymaynan düzelmez” gibi atasözleri; “Ḳüllüe ġün çavdı…” gibi darb-ı meseller, “Döşüŋden ağ kıllar bitsin.” gibi özgün alkış sözleri; “Babalarda gidesice.” gibi ilginç kargışlardır.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: