Conscience and Moral Sanction in the Ethical Philosophy of Ahmed Hamdi Akseki

Autor: BÜYÜK, Celal
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Zdroj: Issue: 9 27-52
İlahiyat Akademi
ISSN: 2149-3979
2651-2718
Popis: Vicdanın mahiyetinin ne olduğu,kaynağının insani mi yok­sa ilahi mi olduğu, insanı yanıltıp yanıltmayacağı,ahlakın olduğu kadar din ve felsefenin de tartışma konuları arasındadır. Ahmed Hamdi Akseki’ye göre ahlak ilmi,insanın, mutluluğun gerçek mahiyetini öğrendiği bir vazife ilmidir. Bu ilim,insanın iyi ve kötü, erdem ve erdemsizlik gibi eylem ve davranışlarını elealmaktadır. Dolayısıyla vicdan ile ahlaki davranış arasında zorunlu bir ilişkivardır. Ona göre vicdanın verdiği hükümler vesorumlulukları konusunda doğru bir değerlendirme yapabilmek için her şeydenönce şu soruların cevabını bulmak gerekmektedir: Vicdannedir?, Vicdanın kaynağı nedir?, Vicdan, her insanda, her zaman ve her yerdeaynı mıdır?, Aynı de­ğilse bunun sebebi nedir?Vicdanın birçok anlamı olmasına rağmenburada konu edinilen ahlaki vicdandır, yani iyi ile kötüyü birbirinden ayırmayetisidir. Vic­dan, hem kanunu idrak eder hem deuygular. Vicdanın kanunu idrak hususunda hata yapmadığı kabul edilse deuygulama konusunda bazı sebeplerin etkisiyle hata yapabildiği bilinmektedir. Onunetkili ve hâkim olabilmesi için mukaddes bir kaynağa da dayanması gerekir. Aksitakdirde vicdan, tek başına kendisini etkileyen safsataların, kişiselihtirasların, bencilliğin üstesinden gelemez.Vicdanınvereceği hüküm herkes hakkında bir olmayacağı gibi yalnız bu hüküm üzerinekurulacak bir ahlak sistemi de, doğal olarak, eylem ve davranışlarımızındüzenleyicisi olamayacaktır. Akseki, ahlak için en kuvvetli müeyyidenin, Allahkorkusu ve ahiret düşüncesi olduğunu ifade eder. Bu inanç bulunmadığı takdirdene vicdan ne tabiat ne de kamuoyu baskısı yaptığımız işlerin iyi olmasındaetkili bir unsur olamazlar.Bu çalışmada Akseki’nin ahlakdüşüncesinde vicdanın ne olduğu, kaynağı, onu etkileyen unsurları ve ayrıcaahlaki müeyyidelerin insanın ahlaki davranmasına olan etkileri üzerinde durmayıamaçlamaktayız.
What is the nature of the conscience, whether the source is human or divine, whether the person will be wrong, morality, as well as religion, philosophy, psychology, and sociology are among the topics of discussion. According to Ahmed Hamdi Akseki, morality is a task science in which man learns the true nature of happiness. This science deals with the actions and behaviors of human beings such as good and bad, virtue and depravity. Therefore, there is a compelling relationship between the conscience and moral behavior. According to him, in order to make an accurate assessment of the provisions and responsibilities of the conscience, first of all, it is necessary to find the answer to the following questions: What is the conscience?, What is the source of the conscience?, Is the conscience the same in every person, anytime, anywhere?, If not, what is the reason? Although the conscience has many meanings, the moral conscience here is the ability to separate good and evil. The conscience, as well as the law to comprehend and apply. Although it is accepted that the law of conscience does not make any mistakes about cognition, it is known that it can make mistakes due to some reasons. A conscience must also be based on a sacred source in order to be effective and dominant. Otherwise, the conscience cannot overcome nonsense, personal ambition, selfishness, which alone confuses itself. A conscience will not be a provision for everyone, nor can a system of ethics that will be based on this provision, naturally, be the organizer of our actions and behaviors. Akseki says that the strongest sanction for morality is the fear of Allah and the Hereafter. In the absence of this belief, neither the conscience nor nature or public pressure can be an effective factor in the good work we do. In this study, we aim to focus on Akseki's moral thinking about what the conscience is, its source, the factors that affect it, and the effects of moral sanctions on human morality.
تعد مسألة اكتشاف ماهية الضمير ومصدره ما إذا كان بشريا أم إلهيا؟ وما إذا كان يضلل الإنسان أم لا؟ من بين المسائل الجدلية التي تناولها الدين والفلسفة بقدر تناولها في مجال الأخلاقويرى أحمد حمدي آقسكي أن علم الأخلاق هو علم وظيفي يتعلم فيه الإنسان الجوهر الحقيقي للسعادة. ويتناول هذا العلم أفعال الإنسان وسلوكياته كالفضائل والرذائل. ولهذا السبب فهناك علاقة حتمية بين الضمير والسلوك الأخلاقي. كما يرى أنه يجب الإجابة عن الأسئلة التالية قبل أي شيء لنتمكن من صياغة تقييم صحيح للأحكام والمسؤوليات التي يمليها الضمير: ما هو الضمير؟ ما هو مصدر الضمير؟ هل الضمير واحد لدى كل إنسان وفي كل زمان ومكان؟ وإذا لم يكن واحدا، فما سبب ذلك؟ بالرغم من أن للضمير عدة معان، فما نتحدث عنه في مقالنا هو الضمير الأخلاقي، أي القدرة على التمييز بين ما هو جيد وما هو سيئ. يدرك الضمير القانون ويطبقه. وإذا اعتبرنا أن الضمير لا يخطئ في إدراكه للقانون، لكن معلوما أنه يمكن أن يخطئ عند تطبيقه بتأثير بعض الأسباب. يجب أن يستند الضمير إلى مصدر مقدس حتى يكون مؤثرا ومسيطرا. وإلا فلا يستطيع الضمير التغلب وحده على المغالطات والنزوات الشخصية والأنانية التي تؤثر فيهلا يكون الحكم الذي يصدره الضمير واحدا بالنسبة لكل الأشخاص، كما أن النظام الأخلاقي الذي يبنى على هذا الحكم لا يمكن أن يكون، بطبيعة الحال، منظما لسلوكياتنا وأفعالنا. يقول آقسكي إن الرادع الأخلاقي الأقوى هو تقوى الله والتفكير في الآخرة. وفي حالة غياب الإيمان لا يؤثر الضمير ولا الطبيعة ولا حتى ضغط الرأي العام لتحسين ما نقوم به من أعمالونركز في هذه الدراسة على تعريف الضمير في الفكر الأخلاقي لدى آقسكي ومصدره والعناصر التي تؤثر فيه وتأثيرات الرادع الأخلاقي على السلوك الأخلاقي للإنسان
Databáze: OpenAIRE