XI.-XII. Yüzyıllarda Zencan’da Bir Türkmen Beyliği: Kafşutoğulları
| Autor: | KAYHAN, Hüseyin |
|---|---|
| Jazyk: | turečtina |
| Rok vydání: | 2019 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 5, Issue: 1 122-130 Tarih ve Gelecek Dergisi |
| ISSN: | 2458-7672 |
| Popis: | Sultan Alp Arslan’ın 1065-66 yılında Harezm’e yaptığı sefer sırasında adına rastladığımızMangışlak’taki Türkmenlerin beyi Kafşut, sonrasında İran’a geçerek Zencan’a yerleşmişti. Onunoğulları Sultan Melikşah’ın 1092’de ölümünden sonra yaşanan saltanat mücadelelerinden istifadeederek siyasi varlıklarını güçlendirmişlerdi. Zencan’ın da içinde bulunduğu İran’ın batı bölgeleriSultan Sancar tarafından 1120’de kurulan Irak Selçukluları Devleti’nin siyasi sınırları içine girinceKafşutoğulları bu yeni devletin hizmetine girmişler ve hâkimiyetlerini güçlendirip, beylik kurmuş-lardı. Bu dönemde adından bahsettiren ilk kişi Cemâleddin İlkafşut olmuştu. Irak Selçuklularınıngüçlü komutanlarından Türkmen Hasbeg’in yakın dostlarından biri iken 1153’te ona ihanet ederekSultan Muhammed’in tarafına geçmiş ve yakın adamlarından birisi olarak hâciblik makamına getirilmişti. Kafşutoğulları beyleri son Irak Selçukluları hükümdarı II. Tuğrul’un Atabey Kızıl Arslanile yaptığı hakimiyet mücadelesinde sultanın yanında yer almışlardı. 1194’te Irak Selçuklularınınortadan kalkması sonrasında feodal çatışmalara sahne olan Zencan’ın da içinde bulunduğu Batıİran’ın yönetimi 1215’te Atabey Özbek’in azatlı kölesi Ogulmış’ın yönetimine bırakılmıştı. 1217-18’de Zencan ve çevresi Harezmşahlar Devleti’nin kontrolüne girmiş ve buradaki KafşutoğullarıBeyliği sona ermişti. The ruler of the Turkomans in Mangyshlak, Kafşut, whose name is encountered in the campaign of Sultan Alp Arslan towards Khwarezm in 1065-66, subsequently moved to Iran, settlingin Zanjan. Benefiting from the struggles for the sultanate after the death of Sultan Melikshâh in1092, his sons got politically more powerful. When the western regions of Iran, including Zanjan,was involved in the borders of the Iraqi Seljukian State, which was founded by Sultan Sanjar in1120, Kafshudis accepted the hegemony of this new state, empowering their own dominance andestablishing a principality. In this period, the first famous member of the family was Jamāl al-dīnİlkafshut. While he was one of the intimate friends of Turkoman Hasbeg, who was one of thepowerful commanders of Iraqi Seljukians, he betrayed the Seljukian commander in 1153 and sidedwith Sultan Muhammed, gaining the position of a hajib as a close fellow to him. In the struggle fordominance between the last Iraqi Seljukian sultan, Tugrul II, and Atabeg Kızıl Arslan, the chieftains of the Kafshudis sided with the Sultan. The management of the Western Iran including Zanjan,which had been a scene of fights following the termination of the Iraqi Suljukians in 1194, was leftto the dominance of Ogulmish in 1215 who was the freed slave of the Atabeg Ozbek. Zanjan and itsenvirons were taken under the reign of Khwarezm State in 1217-18, putting an end to the existenceof the Kafshudis Principality |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|