Bir İstanbul Okçuluk Menzilnâmesi
| Autor: | ACAR, Şinasi, ÖZVERİ, Murat |
|---|---|
| Jazyk: | turečtina |
| Rok vydání: | 2017 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 18, Issue: 2 24-58 Osmanlı Bilimi Araştırmaları |
| ISSN: | 1303-3123 2458-7982 |
| Popis: | Flight or distancearchery (menzil okçuluğu) is a sportthat instructs the shooting of an arrow as far as possible. The records, thatis the farthest shots achieved were meticulously registered and included in asmall number of archery treatises. These documents provide information such asthe name of the archer, the distance spanned by the arrow, and the date of theexercise. Besides treatises, certain registrations (menzilnâme) record shooting ranges of note. The present articleaims to introduce a menzilnâme orflight archery record log-book for Istanbul.The document understudy is unique in its physical quality and format, and completes detailsmissing in other extant texts. It is apaper scroll of 205 cmlong and 9 cmwidth. The meticulously illuminated text is written and signed by thecalligrapher Mehmed Naili Effendi in 1233 Hejirah (1817/18). As usual, the textcontains data for the shooting ranges and the records of the time. It alsocovers all the ranges shot at Istanbul Okmeydan (Archery lane), listing thenames of the ranges, the record shootings (in gez, an unit which measures 0,61 m), and the names of the archers,with their rankings at each particular shooting field. The right-left deviation(called salkı) of each shooting isalso given. Additionally, the locations of each shooting range have beendescribed in a marginal column called ayaktaşı (foot stone), and by a main column called baş taşı (head stone).In the present thetranscription of the original menzilnâmetext, as well as an overview of aspects of Ottoman archery are given togetherin order to better the reading of the text. Menzil okçuluğu, okun en uzağaatılmasına dayanan bir okçuluk dalıdır. Menzil rekorları dikkatle kayıt altınaalınmış ve bu atışlar, az sayıdaki okçuluk risâlelerinde, atışı yapan okçununadı, atış mesafesi ve atış tarihi gibi bilgileri de kapsayacak şekilde yeralmıştır. Risâleler dışında, sayıları çok az da olsa, rekorları bir arayatoplayan –bu yazıda incelediğimize benzer– menzilnâmeler de hazırlanmıştır.İncelediğimiz belge, fizikselgörünüşü ve formatı bakımından kendine özgü olup, içerik bakımından da kimimenzil kayıtlarındaki eksikleri tamamlar niteliktedir. Menzilnâmenin boyutları205x9 cm olup rulo biçimindedir. Hattat Mehmed Nâilî Efendi tarafından nesihyazıyla Hicrî 1233 (Milâdî 1817/18) yılında yazılmış ve özenle tezhipedilmiştir.Menzilnâmede –doğal olarak–düzenlendiği tarihe dek açılan menziller ve kırılan rekorlar yer almaktadır.İçerikte, İstanbul Okmeydanı’ndaki her bir menzil için –menzilin adı altında–kim tarafından kaç gezle (1 gez = 0,61 m) açıldığı, daha sonra kimlerin okunukaç gez ileriye atarak rekor kırdığı, her bir rekor için sağa veya sola salkıdeğerleri de verilerek belirtilmiştir. Ek olarak menzillerin ayak taşı ve baştaşı yerleri de kısaca tarif edilmiştir.Yazıda, menzilnâme içeriğinindaha iyi anlaşılmasını temin amacıyla Osmanlı okçuluk kültürünün kısa bir özetiverilmekte, ayrıca belgenin çevriyazısı da sunulmaktadır. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|