QALY; Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılları

Autor: Ünal E, Şahin Ş, Toprak S, ŞAHİN, Şelale, TOPRAK, Selime, ÜNAL, Erdinç
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2014
Předmět:
Zdroj: Volume: 1, Issue: 3 232-243
Medicine Science
ISSN: 2147-0634
Popis: Nüfusun yaşlanması ve yaşlılık dönemi hastalıklar ile kronik hastalıkların öne çıkması verilen sağlık hizmetlerinin sadece sağlık düzeyi üzerine değil yaşam kalitesine etkisinin de önemli bir çıktı olarak değerlendirilmesini getirmiştir. Aslında bu yaklaşım Dünya Sağlık Örgütünün (WHO), 1946 yılında sağlığı yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlamasına uyan ve bu öğeleri daha tam ve kapsamlı karşılayan bir yaklaşım olmuştur. QALY (Quality Adjusted Life Year), Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılı anlamına gelen sözcüklerin kısaltmasından oluşmaktadır. Her bir ömür senesini yaşam kalitesi ile birlikte ele alan bir ölçektir. Hem yaşam beklentisindeki artışı, hem de yaşam kalitesindeki farklılaşmayı ölçer. Amaç, birçok farklı durumdaki sağlık kazanımlarının ortak bir ölçekle değerlendirilerek basit bir birimle ifade edilmesi ve birçok boyutun tek bir endekste toplanmasıdır. QALY terimi sınırlı sağlık kaynaklarının alternatif sağlık programları arasında dağıtılması sırasında karar vericilere yardımcı olan analizlerde kazanımların verimliliğini daha doğru ölçmek için geliştirilmiş bir kavramdır. Sağlık hizmetleri finansmanında kullanılan kaynaklar, dünyadaki diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de sınırlıdır. Mevcut kaynakların yetersizliği, bunların mümkün olan en iyi şekilde kullanılması sorumluluğunu da beraberinde getirmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 1946 yılında sağlığı “yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak tanımlamıştır. Bu tanımla uyumlu olarak sağlık durumunu değerlendirme hastalığın olup olmamasının çok ötesine geçmiştir. Bundan dolayı hastaların yaşam sürelerini ve kalitelerini değerlendirmek için psiko-sosyal yaklaşımlar geliştirilmiştir. QALY (Quality Adjusted Life Year), “Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılı” anlamına gelen sözcüklerin kısaltmasından oluşmaktadır ve hastalıkta yaşanan süreyi hem kalite hem de süre olarak değerlendirmektedir. QALY sağlık durumunu ölçmek için daha sık kullanılmaya başlanmıştır. QALY morbidite (kalite) ve mortaliteyi (kantite) tek ölçekte toplamaktadır. Bir QALY mükemmel sağlık durumunda geçirilmiş bir yılı ifade ederken sıfır (0) QALY ölüm durumunu temsil eder. Bundan dolayı QALY hastanın mükemmel sağlık durumunda geçirilmiş yılını ve belirli bir tedaviden sonra kabul edilebilir bir kalitede olmak şartıyla ne kadar daha fazla ay ya da yıl yaşadığını gösterir. Bu konu özellikle kronik hastalıkları değerlendirirken önemlidir. QALY farklı tedavilerin ve farklı koşulların karşılaştırıldığı çeşitli medikal prosedürlerden edinilen yararların ölçülmesi amacıyla kullanılabilir. Hastalıkların tedavisi için çok büyük kaynaklara ihtiyaç vardır. Ancak dünyada sağlık bakımı için ayrılan kaynaklar sınırlıdır. Bu da kaynakların verimli kullanılması için en uygun tedavinin seçilmesini zorunlu kılar. Bu bağlamda QALY sağlık hizmeti sunucularının kaynakları en verimli şekilde kullanmasına yardımcı olur.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: