SİNOP AYANCIK YENİKONAK (OTMANLI) KÖYÜ’NDE GELENEKSEL KIRSAL MİMARİ I – EVLER

Autor: BAYRAKTAR, Mehmet Sami
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2022
Předmět:
Zdroj: Volume: 8, Issue: 16 539-578
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
The Journal of Institute of Black Sea Studies
ISSN: 2458-7680
2458-9705
Popis: Otmanlı, which is the central village of Yenikonak Subdistrict of Sinop Province, Ayancık District, is a village of 102 houses, established at an altitude of 150 m, 10 km south of Ayancık on the Black Sea coast. There are still seven different types of traditional buildings in the village: house, storehouse, kiln, fountain, well, culvert and workshop. In this study, these houses were introduced and evaluated. Wooden and masonry building techniques are observed in the region. Wood and masonry were used together in most houses. In general, wooden and masonry structures (house, storehouse, workshop, etc.) in the timber-framing (çantı) technique are dominant in the village. Otmanlı residences are handled together with various add-on structures such as storehouses, kilns, barns, haystacks, fountains, wells, and arbors in their courtyards and gardens. The majority of houses consist of the ground floor and the first floor. As it is often seen in country houses, the ground floor, which is under the main living floor in houses, is designed for barn, hayloft, garden and various household chores and needs. An original space layout draws attention on this floor. On the 1st floor, where the households live, there are life, sofa, living and sleeping rooms, kitchen, toilet, bathroom and gusülhane (bathing cubicle) units. On this floor, several different types of the traditional interior sofa layout can be seen. Room furnishings are modest elements. In buildings where functionality is at the forefront, there are schematic wooden decorations with a provincial character to a very limited extent. The rural houses of Otmanlı Village have limited examples in terms of species diversity and number compared to the surviving examples. The architectural style, plan, material-technical, architectural elements, and ornamentation features of the buildings reflect the rural building character of the Central Black Sea region. Close analogies of the examined building types are also seen in Sinop and neighboring provinces. The say stone roof covering is the most original architectural element of the research area. The main factors shaping the rural houses in Otmanlı Village - the nature of rural architecture - are climate, local materials and architectural tradition. Another characteristic of rural architecture, the mastery of building based on experience passed down from father to son seems to be valid for the Otmanlı region as well. It is seen that the masters, who are residents of the village and nearby, have produced works until recently.
Sinop İli Ayancık İlçesi’ne bağlı Yenikonak Bucağı’nın Merkez Köyü olan Otmanlı, Karadeniz sahilinde bulunan Ayancık’ın 10 km. kadar güneyinde, 150 m. rakımda kurulmuş 102 haneli bir köydür. Köyde halen konut, ambar, fırın, çeşme, kuyu, menfez ve atölye olmak üzere yedi ayrı türde geleneksel yapı bulunmaktadır. Bu çalışmada, bunlardan evler tanıtılıp değerlendirilmiştir. Yörede ahşap yığma ve kâgir yığma inşa teknikleri görülmektedir. Çoğu evde ahşap ve kâgir yığma bir arada kullanılmıştır. Köyde genel anlamda çantı teknikte ahşap yığma yapılar (konut, ambar, atölye vb.) ağırlıktadır. Kitabe veya benzeri bir belge bulunmadığından üslup eleştirisi yöntemiyle tarihlediğimiz evlerin; 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyılın ilk yarısından inşa edilmiş olabileceklerini düşünmekteyiz.Otmanlı konutları avlu ve bahçelerinde bulunan ambar, fırın, ahır, samanlık, çeşme, kuyu, çardak gibi çeşitli eklenti yapılarla birlikte ele alınmışlardır. Büyük çoğunluğu zemin ve üzerinde bulunan birinci kattan oluşan evlerde zemin kat, kırsal konutlarda sıklıkla görüldüğü üzere, asıl yaşam katının altında bulunan; ahır, samanlık, bahçe ve çeşitli ev işleri ve ihtiyaçları için kurgulanmıştır. Bu katta özgün bir mekân düzeni dikkat çeker. Hane sahiplerinin yaşadığı, 1. katta; hayat, sofa, oturma ve yatma odaları, mutfak, tuvalet, banyo ve gusülhane birimleri sıralanır. Bu katta geleneksel iç sofalı düzenin farklı birkaç tipi görülür. Oda donatı elemanları mütevazı unsurlardır. İşlevselliğin ön planda olduğu yapılarda, son derece sınırlı ölçüde, taşra karakterli şematik ahşap bezemeler bulunmaktadır.Otmanlı Köyü kırsal evleri, ayakta kalan örneklere göre tür çeşitliliği ve sayı bakımından sınırlı örneklere sahiptir. Yapıların mimari tarzı, plan, malzeme-teknik, mimari eleman ve süsleme özellikleri Orta Karadeniz bölgesinin kırsal yapı karakterini yansıtmaktadır. İncelenen yapı türlerinin yakın benzerleri Sinop ve komşu illerde de görülmektedir. Say taşlı çatı kaplaması araştırma alanının en özgün mimari unsurudur.Otmanlı Köyü’ndeki kırsal evleri şekillendiren başlıca etkenler - kırsal mimarinin tabiatında var olagelen-iklim, yerel malzeme ve mimari gelenektir. Kırsal mimarinin bir başka karakteristiği olan babadan-oğula aktarılan tecrübeye dayalı yapı ustalığı, Otmanlı yöresi için de geçerli görünmektedir. Köy ve yakın çevre sakini olan ustaların yakın zamanlara kadar eser verdikleri görülmektedir.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: