Hoca Ahmed Yesevî İle Şeyh Ahmed-İ Hânî’nin Divân-ı Hikmet ve Mem u zin Eserlerindeki İtikadî Esasların Mukayesesi

Autor: GECİT, Mehmet Salih
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2014
Předmět:
Zdroj: Volume: 13, Issue: 3 123-156
Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi
ISSN: 1303-9199
Popis: Khoja Ahmad Yasawi was a Turkish poet and Sufi (Muslim mystic), an early mystic who exerted a powerful influence on the development of mystical orders throughout the Turkic-speaking world. Yasawi is currently the earliest known Turkic poet who composed poetry in a Turkic dialect. Ahmad Yasawi was a pioneer of popular mysticism, founded the first Turkic tariqah (order), the Yasawiyya (Yesevîye), which very quickly spread over the Turkic-speaking areas. Ehmedê Xânî is a great Islamic scholar and philosopher and a fountain of knowledge in science, art and love. He was guided in his philosophical work by Hippocrates, Plato and Aristotle. In addition to these names, the influence of Farabi, İbn Haldun, Muhyeddin-i Arabi, Sheikh Shehabeddin-i Suhreverdi, and Gazali are easily detected in his work. His identity as a person and a thinker owes its essence to the nourishment he received from several mystic (sufi) cur-rents namely Ishrakiyya, Meshaiyya (Peripateticism), Mu’taziliyya, and Ashe’ariyya. Both of these thinkers are important personalities of Islamic thought. Therefore, in this paper we compared religious ideas of Ehmedê Xânî and Khoja Ahmad Yasawi, departing from their written works.
Hoca Ahmed Yesevî Türk dünyasının manevî hayatında büyük etkisi bulunan, Yesevîye adlı tarikatın kurucusu ve ilham kaynağı olarak kabul edilen ve Anadolu’da yayılmış Nakşibendiyye, Kübreviye ve Ciştiyye gibi diğer bazı tarikatları önemli ölçüde etkileyen büyük bir mutasavvıf ve mürşid-i kâmildir. Ahmed-i Hânî de aynı şekilde Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Kuzey Irak ve civar ülkelerde manevîyat dünyasının piri olarak kabul edilen, medreselerde üç yüz yıldan beri eserleri ders kitabı olarak okutulan, bölgedeki Nakşibendiyye ve Kadiriyye gibi bazı tarikatları etkileyen, tasavvuf ve irfan konusunda ileri düzeyde şiirler yazan büyük bir mutasavvıf ve mürşid-i kâmildir. Biz de onların kullandıkları aynı gönül dilinden hareketle ikisinin bize miras olarak bıraktıkları eserlerindeki mesajlara dikkat çekmek amacıyla bu makalemizde Ahmed Yesevî’nin “Divân-ı Hikmet” adlı manzum eseri ile Ahmed-i Hânî’nin “Mem û Zîn” adlı ilahi aşk temalı manzum eserinde geçen itikadî esasları mukayeseli bir şekilde ele alacağız.
Databáze: OpenAIRE