The New-Found Koranic Waqf Fascicules from the Candarids and the Ottoman Periods in Turnali Mosque of Kastamonu

Autor: YAKUPOĞLU, Cevdet, MUSALI, Namiq
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2020
Předmět:
Zdroj: Volume:, Issue: 54 201-233
Vakıflar Dergisi
ISSN: 1011-7474
2564-6796
Popis: Candaroğulları Beyliği, XIV. yüzyılın başlarında Çobanoğulları hanedanının hâkimiyetinin kesin olarak sona ermesi üzerine Kastamonu bölgesine hükmetmeye başlamış ve 1461 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Daha Çobanoğulları tarafından bu bölgede yürütülen imar faaliyetleri Candaroğulları zamanında da devam etmiştir. Bu faaliyetler sonucunda Kastamonu ve havalisinde çok sayıda Türk-İslâm medeniyeti eserleri meydana getirilmiştir. Bunlardan biri de Candaroğulları Beyliği’nin kurucusu I. Süleyman Paşa’nın oğlu Candaroğlu Ali Bey tarafından yaptırılmış olan Turnalı Camii’dir. Caminin 733 / 1333 tarihli vakfiyesinde her Cuma günü camide hatim okuma şartı getirilmiştir. Tarihen Azdavay nahiyesine bağlı olan Turnalı yöresinin bir diğer adı da Bereketli’dir. Günümüzde Bereketli köyü Ağlı ilçesine bağlıdır. Ali Candar Bey’in inşa etmiş olduğu tarihî cami günümüze ulaşmamıştır; zamanla yıpranarak yenisi yapılmış ve en nihayetinde onun yerinde 1990’larda yeni bir cami inşa edilmiştir. 2016-2017 yıllarında yaptığımız saha araştırmaları sırasında Bereketli köyündeki bu camiye birkaç kez uğramış ve orada XIV-XIX. yüzyıllara ait 58 adet elyazması Kur’ân-ı Kerîm cüzü bulmuştuk. İncelemelerimiz sırasında bu cüzlerin Candaroğlu Ali Bey’in ilgili vakfiyesinde geçen hatim okuma şartı ile bağlantılı olduğunu belirledik. Kur’ân-ı Kerîm cüzleri üzerindeki en eski tarihin 789 / 1387, en son tarihin ise 1271 / 1855 olduğunu tespit ettik. Bu bulgularımızın, Candaroğulları ve Osmanlılar döneminde Kastamonu çevresinde vakıf geleneğinin gelişimi, buradaki hat ve kitap sanatının seviyesi, yörede faaliyet gösteren ilim ehli ve kâtiplerin isimleri gibi hususların belirlenmesine, kısacası bu bölgenin sosyo-kültürel tarihinin araştırılmasına yardımcı olacağı kanaatindeyiz.
At the beginning of the XIVth century, after the end of the reign of the Chobanid dynasty, the principality of Candarids began to dominate Kastamonu region and continued to exist until 1461. Reconstruction works carried out by the Chobanids in this region also continued during the Candarids. As a result of these works, many monuments of Turkish-Islamic civilization were created in Kastamonu and its environs. One of them is the Turnali Mosque, built by Candar-oghlu Ali Bey, the son of Suleiman Pasha, the founder of the principality of Candarids. In the mosque’s waqf certificate of 733/1333, a condition was introduced for khatim reading (i.e. reading all fascicules of Koran from beginning to finish) on Fridays. Another name for the Turnali precincts, historically associated with the Azdavay district, is Bereketli. Today the Bereketli village is subordinate to the Aghli district. The historical mosque built by Candar-oghlu Ali Bey has not survived to the present day. Over time, it was destroyed and re-built. During the field researches conducted in 2016-2017, we several times visited this mosque in the village of Bereketli, and there we found 58 Koranic manuscript fascicules from the XIVXIXth centuries. In the course of our research, we determined that these fascicules were related to the reading of the khatim, which was reflected in the waqf certificate of Candar-oghlu Ali Bey. We have determined that the oldest date in these Koranic fascicules is 789/1387, and the last date in them is 1271/1855. We believe that these findings will help to determine the development of the waqf tradition under the Candarids and the Ottomans in Kastamonu province, the level of calligraphy and book art here, the names of scholars and scribes working in this region, and briefly, they will play a role in studying the socio-cultural history of this region.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: