مسألة الأخلاق الحميدة والسيئة عند الجويني

Autor: CİHAN, Ahmet Kamil
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Zdroj: Issue: 9 53-66
İlahiyat Akademi
ISSN: 2149-3979
2651-2718
Popis: Al-Juwaini has taught, educated, and written works based on Esh’aritien tradition throughout his lifetime. For him, moral good and evil only can be known by religion because there is no value in the essence of things. An action is neither good nor bad because of its nature or its any qualification. So if something is good, it is because God praises the person who did it. For instance, the same action is not bad when it is handled by a child and is bad when it is handled by an adult. If the action has been evil for itself or its any qualification, it would be bad in both cases. Therefore, the determination of moral good and evil is subject to the divine will, not the actions themselves. On the other hand, knowing some moral goodness and badness are not necessary and obvious, as the Mu’tazilah claims, because there is no debate in something that is necessary and self-evident. This matter, however, is being debated. As a result Al-Juwaini has put forth an understanding of good and evil which depends on the will of God.
لقد أعطى أبو المعالي الجويني الدروس وخرّج الطلاب وألّف الكتب وفق مبادئ المذهب الأشعري الذي انتسب له. وهو يرى أننا بحاجة للشريعة لمعرفة الحسن والقبيح من الأخلاق، ذلك أن طبيعة الأخلاق محرومة من القيمة، وكل فعل لا يعد حسنا أو سيئا بنفسه أو بالوصف الذي يحمله. ولهذا فإن الجيد من الأخلاق هو الفعل الذي تمدح الشريعة صاحبه. إذ إن الفعل ذاته لو أتاه طفل صغير فيمكنه ألا يعد قبيحا، لكنه يكون كذلك عندما يقوم به شخص بالغ. ولو كان القبح هو الفعل ذاته أو أحد أوصافه، فإنه يكون قبيحا في كلتا الحالتين. ولهذا فإن تحديد حسن الأخلاق أو قبحها ليس متعلقا بالأفعال ذاتها، بل على العكس تماما، فإنها خاضعة لسلطة مستقلة عن الإنسان، أي الإرادة الإلهية. هذا فضلا عن أن معرفة جزء من حسن الأخلاق وقبيحها لا يمكن أن يكون ضروريا وواضحا كما ادعت المعتزلة. ذلك أنه لا يمكن الجدال بشأن شيء ضروري وواضح، بيد أن الضرورية والوضوح هما موضوع نقاش بين الأشاعرة والمعتزلة. وفي النهاية أوضح الجويني أن تحديد الخير والشر مرتبط بإرادة الله
Cüveynî,mensup olduğu Eş’ari geleneğe bağlı olarak ders vermiş, öğrenci yetiştirmiş veeser yazmıştır. Ona göre şeyler, kendi tabiatları açısından değerden yoksunolduğu için ahlakî iyi ve kötünün (hüsun ve kubh) bilinmesinde şeriata gerekvardır. Zira bir eylem ne kendinden ne de taşıdığı bir vasıftan dolayı iyi veyakötüdür. Dolayısıyla ahlakî iyi, failinin şeriat tarafından övüldüğü eylemdir.Şöyle ki aynı eylem, eylem olması itibariyle bir çocuk tarafından işlendiğindekötü olmazken yetişkin biri tarafından işlendiğinde kötü olmaktadır. Eğerkötülük bizzat eylemin veya onun vasfı olsaydı her iki durumda da kötü olurdu.Dolayısıyla ahlakî iyi ve kötünün belirlenmesi, eylemlerin kendisine dönük değil,bilakis insandan bağımsız bir yetkeye, yani ilahi iradeye tabidir. Ayrıca, ahlakîiyi ve kötünün bir kısmının bilinmesi, Mutezile’nin iddia ettiği gibi, zarurive apaçık olamaz. Çünkü zaruri ve apaçık olan bir şeyde tartışma söz konusuolmaz. Oysa zarurilik ve apaçıklık hususu iki taraf arasında münakaşakonusudur. Sonuç olarak Cüveynî iyi ve kötü meselesinde bunların Tanrı’nıniradesine bağlı olduğu şeklinde bir anlayış ortaya koymuştur.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: