Ege Denizi Bağıl Deniz Seviyesi Değişimlerinde Kapula Fonksiyonları İle Trend Analizleri
| Autor: | YAVUZDOĞAN, Ahmet, TANIR KAYIKÇI, Emine |
|---|---|
| Jazyk: | turečtina |
| Rok vydání: | 2019 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 6, Issue: 1 49-65 Doğal Afetler ve Çevre Dergisi |
| ISSN: | 2528-9640 |
| Popis: | Nowadays, it is known that for many reasons such asclimate change, the sea level has globally increased. Sea level rises affectcoastal ecosystems and threaten coastal settlements. From a geodetic point ofview, long term sea level observations are important in terms of determiningthe datum of vertical control networks. Copula functions, which are frequentlyused in many fields such as statistics, economics, actuarial analysis,meteorology and hydrology, have a correlation structure that reflects linearand nonlinear relationships and can show local dependencies. In this study,relative sea level changes in the Aegean Sea and the relationship of thesechanges with sea surface temperature were investigated by using a Copula basedtrend analysis method. The sea level data used in the study were obtained from5 tide – gauge stations in the Aegean Sea. Copula based trend analysis wasperformed in sea level and sea surface temperature time series. The usabilityof Copula based trend analysis was investigated by comparing it with regressionmodels. As a result, it was observed that although the relative sea levelincreased rapidly in the Aegean Sea between 1990 and 1998, it decreased between1999 and 2008. Thanks to the Copula-based trend analysis applied in the seasurface temperature time series, it was observed that the relative sea levelrise was caused by the increase in sea surface temperatures between 1990 and1998. It was determined that sea level decreases between 1999 and 2008 werecaused by the decrease in sea surface temperatures. İklimdeğişikliği başta olmak üzere birçok nedenden dolayı global ölçekte deniz seviyesindemeydana gelen artışlar, kıyı ekosistemlerini etkilemekte ve kıyı yerleşimlerinitehdit etmektedir. Jeodezik açıdan uzun dönemli deniz seviyesi gözlemleri düşeykontrol ağlarının datumunun belirlenmesi açısından önemlidir. İstatistik,ekonomi, aktüerya analizi, meteoroloji, hidroloji gibi birçok alanda farklıdeğişkenler arasındaki ilişkileri araştırmak için kullanılan Kapulafonksiyonları değişkenlerin ve hatalarının dağılımından etkilenmeyen, lineer velineer olmayan ilişkileri yansıtan, lokal bağımlılıkları da gösterebilenkorelasyon yapısıyla lineer korelasyon katsayısına göre oldukça elverişli birkorelasyon yapısı sunabilmektedir. Bu çalışmada, Ege Denizi kıyısında bulunan 5mareograf istasyonundan elde edilen 1990-2008 yılları arasında aylık denizseviyesi ve deniz yüzey sıcaklığı ortalamaları verileri ile kıyılardaki uzundönemli bağıl deniz seviyesi değişimleri ve bu değişimlerin deniz yüzeysıcaklığı ile ilişkisi Kapula Fonksiyonları ile incelenmiştir. Bu çalışmakapsamında ilk defa sunulan kapula temelli trend analiz yöntemi ile denizseviyesi ve deniz yüzey sıcaklığı zaman serilerinde trend analizlerigerçekleştirilerek elde edilen trendler regresyon modelleri ilekarşılaştırılmıştır. Ege denizinde 1990-1998 yılları arasında deniz seviyesininoldukça hızlı bir şekilde arttığı, 1999-2008 yılları arasında ise denizseviyesinin düştüğü görülmüştür. 1990-1998 yılları arasında denizseviyelerindeki artışın deniz yüzey sıcaklıklarındaki sıcaklık artışlarındankaynaklandığı, 1999-2008 yılları arasındaki deniz seviyesindeki azalmaların dadeniz yüzey sıcaklıklarındaki soğumalardan kaynaklandığı değerlendirilmiştir. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|