Water Problems of Central Asıan States

Autor: GIRITLIOGLU, Sh.
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2018
Předmět:
Hukuk
Orta Asya
Su Sorunları
Aral Gölü
Amu Derya
Sır Derya
SınıraşanSular
Kazakistan
Kırgızistan
Özbekistan
Türkmenistan
Tacikistan
Economics
International Relations
Uluslararası İlişkiler
Центральная Азия
Аральское море
Амудария
Сырдария
межграничные воды
Казахстан
Кыргызстан
Узбекистан
Туркменистан
Таджикистан
Law
İktisat
Central Asia
Water Problems
Aral Sea
Amu Derya (River)
Sir Derya (River)
Transboundary Waters
Kazakhstan
Kyrgyzstan
Uzbekistan
Turkmenistan
Tajikistan
Орталық Азия
су мәселелері
Арал көлі
Амудария
Сырдария
шекараасқан сулар
Қазақстан
Қырғызстан
Өзбекстан
Түрікменстан
Тәжікстан
Zdroj: Issue: 109 155-163
A. Âsaui atyndaġy Halyk̦aralyk̦ k̦azak̦-tùrìk universitetìnìn̦ habaršysy
ISSN: 2664-0686
Popis: За 27 лет независимости государства Центральной Азии разрабатывали новые стратегии и новую политику по отношению экономического развития, политической стабильности и прав человека в странах. Однако пролема управления водными ресурсами в регионе так и осталась без внимания. Не смотря на то что в последнее время особенно в Центральной Азии проблема водных ресурсов стала критичной. В период Советского Союза исследования водных проблем и проблем окружающей среды были ограничены и не рассматривались в широком масштабе. После распада СССР страны Центральной Азии продолжали руководствоваться политикой и стратегиями сформированными Москвой в начале 1960-х годов. В этом исследовании рассматривается текущая ситуация с перспективы стран с недостаточнами водными ресурсами как Казахстан, Туркменистан и Узбекистан и сперспективы стран с избытком воды как Кыргызстан и Таджикистан; кроме того изучается проблематика Аральского моря в региноальном и глобальном масштабе.
During 27 years of independence Central Asian States tried to resolve issues related to economic development, political stability and human rights issues and create new strategies on those disciplines. However, one of the issues that overlooked is the water resources issue in the region. Lately, especially in Central Asia, situation of water resources have become very critical. In the period of Soviet Union, the lack of researches about water and environmental problems limited the opportunity to manage and resolve those vital problems. After the collapse of the Soviet Union,Central Asian states faced with increasingly struggle because of wrong water recourses control policies developed by Moscow in early 1960s. This study examines current situation of waterresources control policies, from perspective of countries with inadequate of water recourses such as Kazakhstan, Turkmenistan and Uzbekistan and from perspective of countries with water excesssuch as Kyrgyzstan and Tajikistan; moreover this work increases understanding of Aral Sea problematic in regional and global perspectives.
27 жыл алдын тәуелсіздіктеріне қол жеткізген Орталық Азия мемлекеттері бүгінгі күнде экономикалық, саяси және құқықтық мәселелердің көлемі мен шешу жолдарына арналған стратегиялар құрастырып келуде, бірақ бұл маңызды мәселелердің жанында назардан тыс қалып қойған су мәселесі уақыт өткен сайын үлкейе түсуде. Әсіресе су ресурстарының басқарылуы мәселесі ең үлкен аймақтық мәселеге айналды. Кеңес Одағы кезеңіндегі көптеген мәселелер бойынша пікірталастар болып өткен болса да, аймақтағы су мәселесін шешуге мүмкіндік болмаған. Кеңес Одағы ыдырағаннан кейінгі кезеңде Орталық Азия республикалары 1960-шы жылдардың басынан бері Мәскеу тарапынан құрастырылған ескі су басқару саясаты салдарынан бүгінгі мәселелермен ұшырасып отыр. Бұл зерттеу барысында су ресурстарына бай Қырғызстан мен Тәжікстан және су ресурстарының жеткіліксіз мемлекеттерде (Қазақстан, Түрікменстан және Өзбекстан) туындайтын қиындықтар мен су ресурстарын басқару стратегиялар және Арал теңізінің аймақтық және жаһандық ықпалы талқылануда.
27 yıl önce bağımsızlıklarına kavuşan Orta Asya Cumhuriyetlerindeki ekonomik, siyasî ve insan hakları ile ilgili meselelerin değerlendirilmesi ve çözümlenmesi ile ilgili stratejiler oluştururken, gözden kaçırılan konulardan biri su kaynakları ile ilgili meselelerdir. Son zamanlarda özellikle Orta Asya coğrafyasında su kaynakları oldukça kritik bir hal almıştır. Sovyetler Birliği döneminde hayatî pek çok konu üzerinde serbestçe tartışma yapılamaması ve münazarada bulunamaması bu hayati sorunun yönetimi ve çözümlenmesi fırsatını sınırlamıştır. Sovyetler Birliğinin parçalanmasından sonraki dönemde, Orta Asya Cumhuriyetleri Moskova’nın 1960’lı yılların başından beri geliştirip, kabul ettiği yanlış politikalar nedeniyle su kaynakları sorunuyla baş etmede giderek artan bir zorluk çekmektedirler. Çalışmada, su fazlasının olduğu Kırgızistan ve Tacikistan gibi ülkelerle suyun yetersiz olduğu Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan gibi ülkeler karşı karşıya kaldıkları zorlu durum, su kaynaklarının yönetim stratejileri ve Aral Gölü’nün yakın zaman içinde yok olacağı ile ilgili hem bölgesel hem de küresel meseleler ele alınmaktadır.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: