Davranışsal Finansta Bilişsel Yansıma ve Karar Vermede Z Kuşağının Eğilimleri

Autor: YILDIRIMER, Nevra, ALP, Fadime, BAL, Sevgi, BAYRAM, Kamola
Jazyk: angličtina
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Volume: 1, Issue: 2 100-121
Journal of Islamic Economics
ISSN: 2822-2326
Popis: Geleneksel ekonomide insanların karar vermelerinde rasyonel tutumlarının belirleyici olduğu tezi kabul edilmekteydi. Ancak son yıllarda davranışsal finans kapsamında yapılan bilimsel çalışmalarda bu tezin aksine, insanların karar vermelerinde “çerçeveleme”nin belirgin bir etkisinin olduğu görülmüştür. Bilindiği üzere çerçeveleme; bir konuyu karşıdakine sunuş şekline bağlı olarak o kişinin kararında meydana gelen değişikliktir. Bunun yanı sıra verilen kararlarda kişinin düşünce şekli, Analitik veya Sezgisel, de önemli rol oynamaktadır. Zira Analitik düşünce yapısına sahip olan bireylerin Sezgisel düşünce yapısına sahip olan bireylere kıyasla çerçevelemelerin etkisinde daha az kaldıkları ve rasyonel karar almada daha başarılı oldukları gözlemlenmiştir. Bu çalışmaya temel teşkil eden anket verileri Konya ilinde yaşayan, Z kuşağı mensubu (1997 yılından sonra dünyaya gelmiş olan) bireylerin verdikleri cevaplardan elde edilmiştir. Anketler; özel lise, devlet tabanlı Spor Lisesi ve Anadolu İmam Hatip Lisesi olmak üzere farklı okullarda öğrenim gören lise öğrencileri arasından rastgele örnekleme yoluyla seçilmiş yaklaşık 300 öğrenciye uygulanmış, öğrencilerin Sezgisel ya da Analitik düşünce yapısına sahip oldukları, Prof. Shane Frederick (2005) tarafından geliştirilen Bilişsel Yansıma Testi (Cognitive Reflection Test) kullanılarak belirlenmiş, ardından öğrencilerin düşünce yapılarına göre risk tercihlerinin değişip değişmeyeceğini ölçmek amaçlanmıştır. Bunların yanı sıra demografik değişkenlerin öğrencilerin karar vermeleri üzerinde etkili olup olmayacağı veya bu değişkenler ile kişilerin düşünce yapıları arasında bir ilişki kurulup kurulamayacağı incelenmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde Z Kuşağından elde edilen bulgular daha önceki çalışmaların sonuçları ile örtüşmemiştir. Sezgisel ve Analitik düşünce yapısına sahip öğrenciler pozitif çerçevelenmiş sorularda beklenen yanıtları vermişlerse de negatif çerçevelenmiş sorulara gelindiğinde düşünce yapısı fark etmeksizin tercihlerini beklenenin tam aksi yönünde yapmışlardır.
Databáze: OpenAIRE