| Popis: |
ÖZET Son yıllarda, dünya nüfusunun önemli bir kısmında hareketsiz yaşam tarzı giderek artmakta ve serbest zamanın değerlendirilmesinde de düşük fiziksel aktivite seviyelerinin endişe verici seviyelerde olduğu gözlenmektedir. Diğer yandan dünya genelinde geleneksel fiziksel aktivite/spor etkinlikleri için bildirilen azalış eğiliminin aksine, ekstrem spor branşlarına katılımda dikkate değer bir artış olduğu görülmektedir. Belirtilen durumlar dikkate alındığında, bireyleri ekstrem spor etkinliklerine katılıma yönlendiren faktörlerin belirlenmesi ve araştırılması önem arz etmektedir. Bu bağlamda ekstrem spor etkinlikleri özelinde serbest zaman ilgilenimi ile rekreasyonel akış deneyimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. İlişkisel tarama modeliyle yürütülen çalışmada verilerin elde edilmesinde anket tekniğinden yararlanılmıştır. Veriler 2022 yılı Şubat-Haziran aylarında Sakarya ilinde aktif ekstrem spor aktivitelerine katılım sağlayan kişiler arasından kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olup, toplam 279 katılımcıdan elde edilen veriler analizlere dahil edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, açımlayıcı faktör analizi, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi ile Pearson kolerasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Bulgular, esktrem spor etkinliklerine katılan katılımcıların rekreasyonel akış deneyimi ve serbest zaman ilgilenim düzeylerinin demografik özelliklere göre istatistiksel açıdan farklılık göstermediğini ortaya koymaktadır. Diğer yandan bağımsız değişken serbest zaman ilgilenimi alt boyutlarından merkezilik ve hedonik değerin, bağımlı değişken rekreasyonel akış deneyimi üzerindeki etkileri dikkate alındığında, hedonik değerin yüksek, merkeziliğin ise düşük düzeyde, rekreasyonel akış deneyimini yordadığı tespit edilmiştir. Rekreasyonel akış deneyimindeki değişimin %50’sinin (R2=.50) ilgili boyutlar ile açıklanabildiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma serbest zaman ilgileniminin rekreasyonel akış deneyiminin oluşması için önemli bir öncül olduğunu göstermiştir. ABSTRACT In recent years, sedentary lifestyles have been increasing in a significant proportion of the world's population and low levels of physical activity in leisure time have been observed at alarming levels. On the other hand, contrary to the declining trend reported for traditional physical activity/sports activities worldwide, there has been a remarkable increase in participation in extreme sports. Considering the stated situations, it is important to identify and investigate the factors that lead individuals to participate in extreme sports activities. In this context, this study was conducted to determine the relationship between leisure involvement and recreational flow experience in extreme sport activities. In the study conducted with the relational survey model, the survey technique was used to obtain data. The data were determined by convenience sampling method among the people who actively participated in extreme sports activities in Sakarya province in February-June 2022, and the data obtained from a total of 279 participants were included in the analysis. Descriptive statistics, exploratory factor analysis, independent groups t-test, one-way analysis of variance, Pearson correlation and multiple linear regression analyses were used to analyze the data. The findings reveal that the recreational flow experience and leisure involvement levels of participants participating in extreme sports activities do not differ statistically according to demographic characteristics. When the research findings are examined, when the effects of the independent variable leisure involvement sub-dimensions of centrality and hedonic value on the dependent variable recreational flow experience are taken into consideration, it is determined that hedonic value has a high effect on the recreational flow experience, while centrality has a low effect on the recreational flow experience. It was determined that 50% (R2=.50) of the change in the recreational flow experience could be explained by the relevant dimensions. In conclusion, this study showed that leisure involvement is an important antecedent for the formation of recreational flow experience. İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR i İÇİNDEKİLER ii KISALTMALAR iv TABLOLAR LİSTESİ v ŞEKİLLER LİSTESİ vi ÖZET vii ABSTRACT viii BÖLÜM 1. GİRİŞ 1 1.1. Araştırmanın Önemi 2 1.2. Varsayımlar 3 1.3. Sınırlılıklar 3 1.4. Tanımlar 3 BÖLÜM 2. ARAŞTIRMANIN KURAMSAL ÇERÇEVESİ 5 2.1. Ekstrem Spor Tanımı ve Kapsamı 5 2.1.1. Ekstrem spor türleri 8 2.1.1.1. Kara sporları 10 2.1.1.2. Su sporları 12 2.1.1.3. Hava sporları 14 2.2. Serbest Zaman 15 2.2.1. Serbest zamanın işlevleri 17 2.2.2. Serbest zaman ilgilenimi 18 2.3. Akış Deneyimi 21 2.3.1. Akış deneyimi modelleri 23 2.3.2. Akış deneyimi boyutları 25 2.4. Rekreasyonel Akış Deneyimi 29 BÖLÜM 3. MATERYAL VE YÖNTEM 33 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi 33 3.2. Araştırma Modeli 34 3.3. Araştırma Grubu 34 3.4. Veri Toplama Araçları 37 3.4.1. Kişisel bilgiler 37 3.4.2. Serbest zaman ilgilenimi 37 3.4.3. Rekreasyonel akış deneyimi 39 3.5. Veri Toplanması ve Analizi 40 BÖLÜM 4. ARAŞTIRMA BULGULARI 42 BÖLÜM 5. TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER 47 5.1. Tartışma 47 5.2. Sonuç 52 5.3. Öneriler 53 KAYNAKLAR 54 EKLER 63 |
