| Popis: |
IV ÖZET Melendiz Havzası Hidrojeoloji incelemesi başlıklı bu Yüksek Mühendislik tez çalışmasında; Aksaray ve Niğde il sınırları içerisinde yer alan yaklaşık 600 km2'lik bir alanın jeolojisi, hidrolojisi, hidrojeolojisi ve su kimyası konulan üzerinde çalışılmıştır. Alamn 1/100000 ölçekli jeoloji ve hidrojeoloji haritası hazırlanmıştır. Alanın yaklaşık %80'ini (480 km2) Tersiyer-Kuvaterner yaşlı genç volkanik kayaçlar oluşturmaktadır. Bölgede başlıca akifer birimleri; alüvyon akiferi, bol kınklı-çatlaklı andezit ve bazaltlardır. Akitard birimleri ise kınklı-çatlaklı ignimbirit ve andezit- bazaltlar ile kireçtaşı-kumtaşı-marn ardalanmalı olan formasyonlardır. Alamn en genç oluşuklanndan olan ve geniş bir yüzey alanına sahip olan Hasan dağ kül formasyonu ve bunun yanısıra tüfler akiklüd birimi olarak ayırtlanmştır. Hidroloji çalışmalan yapılarak bölgeye ait ortalama alansal yağış, potansiyel ve gerçek buharlaşma terleme ve ortalama akım değerleri hesaplanmıştır. Bu veriler kullanılarak bölgeye ait hidrolojik bütçe oluşturulmuştur. Hidrojeoloji çalışmalannda; bölgede yer alan hidrojeoloji birimleri, jeohidrolojik deneyler, ölçüm ve gözlemler dikkate alınarak akifer, akitard ve akiklüd olarak ayırtlanmış ve önemli soğuk ve sıcak su kaynaklannın hidrodinamik yapısı açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle alanın doğusunda, Çiftlik ilçesi çevresinde yer alan bol kınklı-çatlaklı andezit-bazalt ve alüvyon akiferleri için hidrojeolojik bütçe yapılmıştır. inceleme alamnda yer alan sıcak-soğuk su kaynaklan ile kuyu ve dere sulanndan örnek alınarak kimyasal analizleri yapılmıştır. Bunun yanısıra bazı su noktalanndan kirlilik, ağır metal ve izotop analizleri için de örnek alınmıştır. Analizler ve değerlendirmeler sonucunda bölgede yer alan hemen hemen tüm soğuk suların kalsiyum-karbonat tipinde olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan rezervuar kayacı Bozçaldağ mermerleri olan sıcak sulardan, Ziga ve Yaprakhisar kaynaklarının su tipi sodyum-klorürlü, Hüara,Hısu ve Belisırma sıcak su kaynaklarının ki ise kalsiyum-karbonatlıdır. Yapılan doygunluk indeksi çalışmalar sonucunda hiçbir soğuk suyun herhangi bir minerale göre doygunluğu belirlenememiştir. Diğer taraftan bölgede yer alan sıcaksular ise genelde kalsit-aragonit ve/veya dolomit mineralline göre doygun durumdadır. Sıcak sulardan alman izotop örneklerinin analiz sonuçlan; bu suların derin ve uzun yerlatısuyu dolaşıma sahip sular olduğunu göstermiştir. ABSTRACT Within the scope of this M.Sc. study entitled Hydrogeologic Investigation of Melendiz Basin, the geological, hydrological, hydrogeological and hydrochemical features of a 600 km2 area have been studied and, 1/100,000 scale geological and hydrogeological maps have been prepared. Tertiary-Quaternary aged young volcanic rocks occupy nearly 80% (480 km2) of the area. The major aquifers are alluvium and andesite and basalt which are extensively fractured and jointed. Aquitard units comprise of ignimbirite, some of the andesites- basalts and formations that composes of limestone-sandstone-marl intercalations. The youngest geologic unit of the area, Hasandağ volcanic ash formation, and also the tuffs have been identified as aquiclude units. Mean areal precipitation, potential and real evapotranspiration rates and mean annual streamflow have been calculated on the basis of available data and, a hydrologic budget of the basin has been established. Hydrogeologic units have been classified as aquifer, aquitard and aquiclude with respect to their geohydrologic properties, field observations and the results of the pumping tests. On the other hand, hydrodynamic mechanism of the groundwater flow reaching major cold and thermal water discharges have also been explained. A hydrogeologic budget for the area covering Çiftlik township and its vicinity where extensively jointed and fractured andesite-basalt and alluvial aquifers outcrop, has been established. Major water points as thermal and cold springs, wells and streams have been sampled for major ion analysis. Beyond this, some water points have also been sampled for organic, trace-metal and environmental isotopic analyses. Evaluation of hydrochemical data indicates that all the cold waters existing in the area are of calcium-carbonate type. On the other hand, of the thermal springs which are fed from Bozcaldağ marble formation, Ziga and Yaprakhisar are of sodium-chloride type whereas, Ihlara, Ilısu and, Belisirma are of calcium-carbonate type. None of the cold waters have been found to be super-saturated with respect to any one of related minerals making up the geologic formations existing in the area. However, the thermal springs have been found to be supersaturated with respect to mineral species such as, calcite-aragonite and/or dolomite. Environmental isotope data of thermal springs point out a long-deep groundwater flow path. 112 |
