| Popis: |
Bu araştırmanın amacı, Ergen romantik ilişkisinde sağlıklı ilişkiler geliştirme programının kız ergen bireylerin romantik ilişki sürecinde yaşadıkları çatışma eğilimlerine etkisini incelemektir. Bu araştırma, kontrol gruplu öntest-sontest modeline dayalı deneysel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Araştırmaya Bursa ilinde Uludağ Üniversitesi İnegöl Meslek Yüksek Okuluna devam eden 18-19 yaşlarında romantik ilişkisi olan kız ergen birey dahil edilmiştir. Deney grubunda 25 kız ergen birey, kontrol grubunda 25 kız ergen birey olmak üzere toplam 50 kız ergen birey çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla, Kişisel Bilgi Formu, Ergen Sevgili İlişkisinde Çatışma Envanteri, `Sağlıklı-Sağlıksız İlişki Bilgi Formu ve Program Değerlendirme Formu ` kullanılmıştır. Bu çalışma kapsamında kız ergen bireyler için Ergen Sevgili İlişkisinde Çatışma Envanteri'nin Türkçe'ye uyarlama çalışması yapılmış ve iç tutarlılık katsayısı istismarı yapma için .74, istismara uğrama için .79 olarak bulunmuştur. Uygulama sürecinin ilk aşamasında deney ve kontrol grubundaki kız ergen bireylere ön test uygulaması yapılmıştır. Daha sonra deney grubundaki kız ergen bireylere 16 oturumluk Sağlıklı İlişkiler Geliştirme programı uygulanmıştır. Sağlıklı İlişkiler Geliştirme Programı; kız ergen bireylerin istismara ve şiddete dayalı ilişkileri ve sağlıklı romantik ilişkileri oluşturan öğelere ilişkin farkındalıklarını artırmak ve pozitif iletişim, öfke kontrolü ve çatışma çözme gibi konuları kapsayan sağlıklı romantik ilişkiyi geliştirici becerileri içermektedir. Kontrol grubundaki kız ergen bireylere ise araştırmacı tarafından herhangi bir eğitim verilmemiştir. Eğitim programının uygulaması tamamlandıktan hemen sonra deney ve kontrol grubundaki kız ergen bireylere son test uygulaması yapılmıştır. Uygulamanın en son aşamasında; son test uygulamasından üç ay sonra, deney grubundaki kız ergen bireylere izleme testi uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması aşamasında, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), t-Testi ve Kovaryans Analizi (ANCOVA), deney ve kontrol grubu kız ergen bireylerin sosyo-demografik özellikleri, deney grubu kız ergen bireylere Sağlıklı-Sağlıksız ilişki bilgilerinin ve Programın değerlendirilmesine ilişkin verilerin dağılımında sayı ve yüzdelik değerler kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasında, 0,01 ve 0,05 anlamlılık düzeyi aranmıştır. Araştırmanın sonucunda Sağlıklı İlişki Geliştirme Programının kız ergen bireylerin romantik ilişkilerinde yaşadıkları çatışma çözümünde ilişkisel saldırganlığa uğrama, fiziksel, cinsel ve sözel-duygusal istismarı yapma ve istismara uğrama düzeylerini azaltmada etkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca, kız ergen bireylerin sağlıklı-sağlıksız ilişki ile ilgili doğru bilgilerinde artış olduğu saptanmıştır. Bununla beraber, son test ile izleme testi arasında İlişkisel saldırganlığa uğrama, Cinsel istismara uğrama, Fiziksel istismarı yapma ve uğrama ve Sözel –duygusal istismara uğrama boyutlarında anlamlı fark saptanmamıştır(p>.05). Bu boyutlar için uygulanan programın etkisinin kalıcı olduğu, fakat cinsel istismarı yapma ve sözel duygusal istismarı yapma düzeylerinde etkisinin kalıcı olmadığı bulunmuştur.Anahtar Kelimeler : Romantik ĠliĢkiler, istismar, çatıĢma The objective of this research is to study the impact of the program for developing healthy relationships on conflict tendencies in female adolescents' dating relationships. The study was conducted as an experimental study based on a pretest–posttest model with a control group. The research involved 18 and 19-year-old female adolescents who had a dating relationship. They were students from İnegöl Vocational Higher Education School at Uludağ University in Bursa. The study group consisted of 50 female adolescents: 25 in the experiment group and 25 in the control group. To collect data, a Personal Information Form, the Conflict in Adolescent Dating Relationships Inventory, Healthy-Unhealthy Relationship Knowledge Form and Program Assessment Form were used. Within the scope of this research, the adaptation study of the Conflict in Adolescent Dating Relationships Inventory was performed for female adolescents. The internal consistency coefficient was .74 for abusing, and it was .79 for being abused. In the first stage of the administration process, a pretest was given to the female adolescents in both the experiment and the control group. Then, the 16-session training Program for Healthy Relationships was applied to the participants in the experiment group. The Program for Healthy Relationships involves skills that develop healthy dating relationships. It contains topics such as increasing awareness of female adolescents on relationships based on abuse and violence, factors that form healthy dating relationships, positive communication, anger management and conflict solving. No training was provided by the researcher to the female adolescents in the control group. After the training program was completed, a posttest was administered to the participants both in the experiment group and the control group. In the final stage of the research, three months after the last test administration, a follow-up test was given to the female adolescents in the experiment group. To analyze and interpret the data obtained in the study, One Way Analysis of Variance (ANOVA), t-test and Analysis of Covariance (ANCOVA), and the socio-demographic characteristics of female adolescents in the experiment and control group were used. Numbers and percentile values were used in the distribution of the data regarding the assessment of the Healthy-Unhealthy knowledge of the control group and the Program. In the analysis and interpretation of the data, the significance level of 0.01 and 0.05 was observed. The research concluded that the Program for Developing Healthy Relationships was effective in decreasing the levels of being exposed to relational aggression, abusing physically, sexually and verbally-emotionally, and being abused in solving the conflict in a dating relationship of female adolescents. Furthermore, it was determined that there was an increase in female adolescents' correct knowledge about health-unhealthy relationships. However, no significant difference between the pretest and the posttest was found in the dimensions of being exposed to relational aggression, being sexually abused, abusing and being abused physically, and being abused verbally and emotionally (p>.05). It was found that the effect of the program was lasting for these dimensions but not for the levels of abusing sexually or abusing verbally and emotionally.Key words: Dating relationships, abuse, conflict 181 |
