| Popis: |
ÖZET ANJÎYOGRAFİ İLE KORONER KALP HASTAL?I TANISI KONMUŞ KİŞİLER İLE TİP 2 DİABETİK KİŞİLERDE, SERUM LİPİD, LİPOPROTEİN, YA? ASİTLERİ VE MALONDİALDEHİT DE?ERLERİ ÜZERİNDE ÇALIŞMALAR MEHMET H. KÖSEO?LU Bir çok ülkede ateroskleroza bağlı hastalıklar, başlıca ölüm nedenidir. Bu hastalıklara yol açan en önemli faktörlerden biri de kan lipidleridir. Yüksek kan trigliserid, total kolesterol, LDL-kolesterol ve düşük HDL-kolesterol bu hastalıklar için temel risk faktörleridir. Aterosklerozun oluşumunda yağ asitlerinin rolü ise tartışmalıdır. Uzun süreden beri yüksek kan poliansatüre yağ asitlerinin antiaterosklerotik olduğuna inanılmıştır. Günümüzde ise, lipid peroksidasyonunun, aterosklerozun gelişiminde önemli bir yere sahip olduğunun anlaşılması ile, bu oksidasyonun kaynağı olan poliansatüre yağ asitlerinin kısıtlanması ve monoansatüre yağ asitleri ile yer değiştirmesi gerektiği önerilmiştir. Bu çalışmada, KKH ve Tip 2 DM'de aterosklerozun gelişiminde lipid, lipoprotein, yağ asitleri ve lipid peroksidasyonunun rolünü araştırmayı, ayrıca, ateroskleroz patogenezindeki rolü tam aydınlanamayan bakır, seruloplazmin ve magnezyumun bu hastalıklardaki rolünü, aynı yaş grubundaki normal sağlıklı kişiler ile karşılaştırarak incelemeyi amaçladık. Çalışmamız, anjiyografık oalrak KKH tanısı konmuş 30 erkek (yaş; 52.7+8.5) ve tip 2 diabet tanısı konmuş 20 erkek (yaş; 53.2+7.2) hastadan oluşan, hasta grupları ile sağlıklı 28 erkek (yaş; 48.7+8.0) bireyden oluşan kontrol grubu üzerinde gerçekleştirildi. Hasta ve kontrol gruplarında açlık serum glukoz8, trigliserid8, total. kolesterol8, HDL-8, LDL-kolesterol`, fosfolipid8, MDAb, bakırc, seruloplazmin8 ve magnezyum8 düzeyleri saptandı. Bu değerler, KKH grubunda, sırasıyla, 92.0+11.6, 205±94.5**, 232±44.1**, 35.6±7.2**, 156+41.2**, 227±34.4, 1.55+0.3**, 143±26.4, 32.4±4.9, 1.92+0.14; tip 2 diabet grubunda, 156±56.3***, 266±82.6***, 236±32.4**, 35.5+6.8*, 148±29.7*, 247+41.0**, 1.76+0.4***, 14R24.0, 31.3+5.5, I.85±0.25*; kontrol grubunda, 95.5+7.9, 142±66.8, 197±42.8, 41.8+8.9, 127±33.7, 212±41.2, 1.30±0.3, 134±27.7, 30.4±5.0, 2.04±0.27 olarak saptandı. Total yağ asidi tür ve % oranlan ise, sırasıyla 14:0, 16:0, 16:1, 18:0, 18:1, 18:2^6, 18:3o>6, 18:3co3, 20:3ra6, 20:4co6, 20:5co3 olmak üzere, KKH grubunda, 1.04+0.34*, 24.0±2.21**, 3.06±1.2, 6.47±0.70, 24.4±4.86**, 31.3±6.24*, 0.49±0.20, 0.40±0.18, 1.48+0.32, 6.46±1.58, 0.35±0.22; tip 2 diabet grubunda, 1.12+0.41*, 24.5±2.70**, 2.98±0.86, 6.31±0.53*, 25.4+4.65***, 30.8±5.88*, 0.42+0.25, 0.47±0.26, 1.37+0.54, 5.36+2.02*, 0.30±0.20; kontrol grubunda, 0.84±0.32, 22.5+1.57, 2.63±0.77, 6.80±0.81, 21.0+2.90, 34.3+4.71, 0.51±0.30, 0.64±0.91, 1.78+0.85, 6.50+1.63, 0.54±0.82 olarak belirlendi.Hasta grubunda serum trigliserid, total kolesterol, LDL-kolesterol, MDA düzeylerini, kontrol grubuna göre artmış, HDL-kolesterol düzeylerini azalmış saptadık. Bulgularımız, bu parametrelerin KKH ve DM' deki ateroskleroz gelişiminde önemli katkısı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, KKH grubunda serum total 14:0, 16:0, 18: 1 yağ asidi % oranlarını artmış, 18:2co6 % oranlarını azalmış, tip 2 diabet grubunda ise, 14:0, 16:0, 18:1 yağ asidi % oranlarım artmış, 18:0, 18:2co6 ve 20:4co6 % oranlarım, kontrol grubuna göre azalmış saptadık. Serum trigliserid ile satüre ve monoansatüre yağ asidi oranlan arasında pozitif, poliansatüre yağ asidi oranları arasında ise negatif ilişki belirledik. Diğer taraftan, 18:3co6 yağ asidi oranlan ile total kolesterol ve LDL-kolesterol düzeyleri arasında negatif ilişki, 20:4co6 yağ asidi oranlan ile HDL-kolesterol düzeyleri arasında ise, pozitif ilişki belirledik. Bu bulgular, yağ asitlerinin lipid metabolizmasında önemli bir yere sahip olduğunu ve oranlarındaki değişikliklerin, ateroskleroz gelişiminde rol oynadığını göstermektedir. Diğer taraftan, lipid, lipoprotein, poliansatüre yağ asitleri, magnezyum, bakır ve seruloplazmin düzeyleri ile MDA düzeyleri arasında herhangi bir ilişki gözlemedik. Bu sonuç da, lipid peroksidasyonunda, poliansatüre yağ asitlerinden çok, yetersiz antioksidan kapasite ve artmış oksidatif stresin sorumlu olduğunu göstermektedir. Anahtar sözcükler : Ateroskleroz, lipid, lipoprotein, MDA, yağ asitleri, bakır, seruloplazmin, magnezyum ( * ; p6, 20:4co6 in the type 2 diabetic group than those of control group. On the other hand there was a positive correlation between the levels of serum triglycerides and the percentages of saturated and monounsaturated fatty acids, a negative correlation between the levels of serum triglycerides and the percentages of polyunsaturated fatty acids. Besides, there was a negative correlation between the percentages of 18:3©6 fatty acids and the levels of total and LDL-cholesterol, a positive correlation between the percentages of 20:4co6 fatty acids and the levels of HDL-cholesterol. These findings indicate that fatty acids have an important role in the lipid metabolism. The levels of serum copper and ceruloplasmin in CAD and type 2 diabetic groups were not statistically different when compared with control group. On the other hand, there wasn't any correlation between the percentages of polyunsaturated fatty acids and the levels of serum copper, ceruloplasmin, magnesium and MDA. These results indicate that antioxidant capacity and oxidative stress are more important than polyunsaturated fatty acids in lipid peroxidation. Key words: Atherosclerosis, lipids, lipoproteins, MDA, fatty acids, copper, ceruloplasmin, magnesium. ( * ; p |
