| Popis: |
Bu tezin konusu tek parti dönemindeki toprak reformu tartışmalarıdır. İlk önce, bu tartışmaların arka planını resmetmek için, toprak üzerindeki mülkiyet ve tasarruf ilişkilerinin geç Osmanlı döneminden erken Cumhuriyete nasıl değiştiği incelenmektedir. Burada esas soru, tarımsal üretimin ticarileşmesinin toprak üzerindeki mülkiyet ve tasarruf ilişkilerini ne ölçüde değiştirdiğine dairdir. Bu sebeple, tartışma Osmanlı tarım kesiminin pazar ekonomisinin bir parçası haline geldiği on dokuzuncu yüzyıldan başlamaktadır. Burada meta üretimi, toprak yoğunlaşması ve mülksüzleşme süreçlerinin on dokuzuncu yüzyıl Anadolu'sundaki seyri ikincil literatür üzerinden ele alınmaktadır. Daha sonra ise, imparatorluktan miras kalan mülkiyet yapısının Cumhuriyet yönetiminin ilk yirmi yılında ne ölçüde ve ne şekillerde değiştiği yine ağırlıklı olarak ikincil literatür ışığında tartışmaya açılmaktadır. Türkiye'de toprak reformu fikrinin gelişimi yeterince çalışılmamış bir konudur. Bu tezde, var olan az sayıda çalışmanın ortak bir tarih anlatısından beslendiği tespit edilmektedir. Söz konusu anlatının öne çıkardığı tarihsel uğraklar sırasıyla şöyledir: Şeyh Said İsyanından sonra çıkarılan tehcir ve toprak dağıtımı kanunları, 1934 tarihli İskân Kanunu, 1935-1937 döneminin Toprak Kanunu tasarıları ve anayasa değişikliği ve nihayet 1945 tarihli Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu. Bu çalışmada, bahsi geçen uğraklar tek tek incelenmekte ve her birinde Kemalist rejimin toprak üzerindeki ilişkilere ne ölçüde ve hangi sebeplerle müdahale ettiği sorusu üzerine gidilmektedir. Diğer yandan, ortak/yerleşik tarih anlatısı birtakım önemli gelişmeleri dışarıda bırakmakta ve Kemalist toprak reformu projesinin evrimine dair ancak kısmi bir resim çizmektedir. Buna karşılık, bu tez, toprak reformu girişimlerini Kemalist rejimin güttüğü tarımsal politikaların bütünü içerisinde değerlendirmeye çalışmaktadır. İşte bu sebeple, 1930'ların hububat alımı politikası ve İkinci Dünya Savaşı yıllarının iaşe tedbirleri tartışmaya dahil edilmektedir.Anahtar Kelimeler: Toprak Reformu, Toprak Dağıtımı, Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu,İskân Politikaları, Anadolu'da Toprak Mülkiyeti ve Tasarruf İlişkileri This dissertation examines debates over land reform in the single-party period of the Republic of Turkey. It commences with a lengthy background discussion of tenurial relations in Ottoman and early Republican Anatolia. This part builds on secondary literature and revolves around the question as to whether commercialization of agricultural production altered patterns of land use and ownership in Anatolia. Therefore, the discussion starts off from nineteenth-century when Ottoman countryside was integrated to world markets through exportation of agricultural produce. Having shown the extent of land concentration and expropriation in nineteenth-century Anatolia, the present study proceeds to the Republican era and explores the evolution of tenurial relations from 1923 to 1945.Land reform is a scarcely studied subject in Turkey. Almost all scholarly studies on the subject are underlain by a common historical narrative which traces the development of a Kemalist land reform scheme through a series of key historical moments. These moments are deportation and land distribution laws enacted in the aftermath of Sheikh Said Rebellion, Settlement Law, land law bills of 1937-1935, constitutional amendment of 1937 and, finally, Law for Providing Land to Farmers of 1945. The present study examines all these moments with an eye to understanding why Kemalists sanctioned intervention in property relations on land. It also argues that the common/conventional narrative excludes certain crucial developments like 1930s' wheat purchase scheme and wartime policies of procurement. This dissertation aims to fill the gap by situating Kemalists' land reform attempts in the context of overall agricultural policies.Keywords: Land Reform, Distribution of Land, Law for Providing Land to Farmers,Settlement Policies, Tenurial Relations in Anatolia 433 |
