| Popis: |
Ortadoğu coğrafyasının önemli bir unsuru haline gelen Bölgesel Kürt Yönetimi bu tez içerisinde ele alınmıştır. Bu bağlamda öncelikli olarak Iraklı Kürtlerin siyasallaşma faaliyetleri incelenmiştir. Daha sonra Molla Mustafa Barzani önderliğindeki mücadele ele alınmıştır. Molla Mustafa Barzani'nin 1979'daki ölümünün ardından Körfez Savaşı'na kadar olan süreç İran-Irak Savaşı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Irak'ın Kuveyt'i 1990 Ağustos'unda işgal etmesi Iraklı Kürtler için çok büyük fırsatlar sunmuştur. Irak'ın Kuveyt'ten çıkarılmasının ardından ayaklanan Kürtleri Saddam Hüseyin'den korumak gayesi ile Irak'ın kuzeyinde bir güvenli bölge oluşturulmuştur. Bu güvenli bölge ile Kürtler kendilerine 1992 yılında fiili bir yönetim kurmuşlardır. Günümüzdeki konumlarının temelini oluşturan bu yönetimin kurulmasının ardından 1992 yılı Ekim ayında `Federe Kürt Devletini' ilan eden Yönetim Irak'ın ABD tarafından 2003 yılında işgal edilmesinin ardından bu ilana resmilik kazandırabilmiştir. Her ne kadar resmilik kazansa da yönetim için özellikle Kerkük vilayetinin statüsü, petrol sahaları gibi konular sorun alanları niteliği taşımaya devam etmiştir. Tez içerisinde özellikle bu iki konu detaylıca incelenmiştir. Bu konuların yanısıra Kürt yönetiminin geleceğini yakından etkileyebilecek ABD, Suriye ve İran'ın Yönetime bakışları da ele alınmıştır. Bağımsız bir Kürt devleti ihtimalinden diğer bölge ülkeleri gibi tedirgin olan Türkiye'nin Yönetim ile var olan ilişkileri geçmiş ve gelecek boyutları ile değerlendirilmiştir.Bölgesel Kürt Yönetimin geçirmiş olduğu tüm aşamalar kronolojik bir doğrultuda anlamlandırma ve yorumlama metodları çerçevesinde ele alınarak incelenmiştir. Bu incelemenin ardından Bölgesel Kürt Yönetimi idari yapısının kökenlerini teşkil eden Kürt unsurların gecikmiş ve bastırılmış bir milliyetçilik akımı içinden geldiği, bu akım ile birlikte dış destek sağlayarak mücadeleye giriştiği, Irak'ın işgalinin ardından bu mücadelesini taçlandırdığı ama günümüzde hala tam anlamı ile istikrarlı bir yapı kazanamadığı, bölge ülkelerinden özellikle Türkiye'nin izleyeceği politikanın Yönetim üzerinde çok büyük etkiye sahip olacağı ve Türkiye'nin sahip olduğu jeopolitik konumu, tarihi, siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel birikimini dikkate alan temel politik yaklaşımlar ile Yönetime karşı bir tutum takınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler1.Kürt2.KDP3.KYB4.Irak5.Türkiye In this thesis, Regional Kurdish Government which becomes an important component of Middle East is taken up. In this context, before all else politicization activities of Iraqi Kurds are studied. After that, the struggle which in leadership of Mullah Mustafa Barzani is taken up. The term from after the death of Mullah Mustafa Barzani in 1979 to Gulf War is studied in frame of Iran-Iraq War. The occupation of Kuveyt by Iraq in August 1990 presented very great opportunities for Iraqi Kurds. In north of Iraq a safe haven is formed for protect from Saddam Husseyin Iraqi Kurds who revolted after removing Iraq from Kuveyt. Kurds constituted a de facto government in 1992. After the establishment of this government which is the foundation of recent condition government declared Kurdish Federate State in 1992 October. Declaration of federate state took a formality after occupation of Iraq by USA in 2003. For government, although having a formality ,like status of Kirkuk and petroleum fields topics contuined to be problem. Especially this two topics are detailed within thesis. In addition to these topics USA, Syria and Iran?s point of views to government is taken up. Relations between government and Turkey who is anxious like the other region countries from an independent Kurdish state are studied by past and future dimensions.All stages of Regional Kurdish Government are taken up and studied within a chronological frame with explanation and interpretation methods. After the studying, these results are reached; Kurds who formed the administrative structure?s of Regional Kurdish Government are originated from a delayed and suppressed nationalism movement, they continued to struggle with foreign support in frame of this movement, government is crowned this struggle after occupation of Iraq but have not get a stability entirely yet, especially Turkey?s policy will have a grand effect over government and Turkey must have an attitude which takes into consideration Turkey?s jeopolitic location, historic-politic-economic-military and cultural accumulation towards Regional Kurdish GovernmentKey Words1.Kurd2.KDP3.PUK4.Iraq5.Turkey 173 |
