| Popis: |
Araştırmanın temel amacı, 40 yılı aşkın bir süredir literatürde geniş yer alan ve liderin her bir çalışanı ile farklı seviyelerdeki karşılıklı iş ilişkisini kapsayan lider-takipçi etkileşim teorisinin henüz literatürde çok az incelenen çalışan duyguları üzerindeki etkisini ve bu etki aracılığı ile çalışan tutum, davranış ve performansını ne ölçüde şekillendirdiğini araştırmaktır. Çalışmada, lider-takipçi etkileşimine bağlı olarak çalışanın hissettiği göreceli yoksunluk duygusu kendi algısı üzerinden ele alınırken, bu duygunun çalışanın iş davranışlarını ve performansını nasıl etkilediği lideri tarafından gözlemlenen davranışları ile ortaya konulmaktadır. Bu amaçla, 320 çalışan ile doğrudan bağlı oldukları 80 takım liderinden veri toplanarak araştırmanın önermeleri test edilmiştir. Bu araştırma, her bir lider-takipçi etkileşimini diğer ilişkilerden ayrı olarak inceleyen literatürdeki önceki yaklaşımın aksine, çalışan tutum ve davranışları üzerindeki etkilerin tam olarak anlaşılabilmesi için, sosyal mukayese teorisi çerçevesinde grup içindeki karşılıklı etkilerini incelemenin önemini ortaya koymaktadır. Bu amaçla, lider-takipçi ilişkisinin net ve nispi değerlerinin göreceli yoksunluk duygusu aracılığı ile çalışan iş tutum, davranış ve performansına etkileri iki ayrı yapısal eşitlik modeli ile test edilmiştir.Çalışmanın bulguları çalışanların lider-takipçi etkileşimini nispi olarak değerlendirmelerinin net olarak değerlendirmelerine kıyasla duygulanımsal süreç aracılığında çalışan tutum, davranış ve performanslarını çok daha olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Kişinin benlik tanımı bu değerlendirmelere karşı geliştirilen duygusal tepkilerin seviyesini belirlemektedir. Bulgular, algılanan örgütsel destek, akran desteği ve geleceğe dair olumlu iş beklentilerinin lider-takipçi etkileşimine bağlı gelişen göreceli yoksunluk duygusunun çalışan tutum, davranış ve performansı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaktaki önemini göstermektedir. Bu çalışma, ilerideki akademik çalışmalar için, lider-takipçi etkileşiminin farklı çalışan duyguları üzerindeki etkilerinin incelenmesinin ve bugüne kadar gözden kaçan karanlık yönünün yarattığı bozucu etkileri dengeleyebilecek çözümlerin araştırılmasının önemini ortaya koyan ampirik kanıtlar sunmaktadır. Leader-member exchange (LMX) theory, based on the premise that a leader forms differentiated social exchange relationships with each follower, holds an important place in research for almost 40 years. The main aim of this research is exploring an under-researched topic of the effect of LMX on discrete employee emotions, and understanding the influence of this mediated effect on employee work attitudes, behaviors and performance. By collecting data from 320 employees and their 80 immediate team leaders, the effect of LMX evaluations on employee's feeling of relative deprivation is obtained directly by employee's own cognitive and affective state while the effect of this negative feeling on employee's work performance and behavior is validated by getting the leader's observation of employee performance and behavior. In contrast to ongoing approach of evaluating LMX as a separate dyadic relationship between a leader and a follower, by utilizing social comparison theory this study points to the importance of investigating LMX relationships being embedded in a broader context of work group. In this respect, the comparative effects of absolute and relative LMX evaluations on employee's attitudes, behaviors and performance through a cognitive and affective process of relative deprivation is tested by two separate structural equation models. The results show that employees' evaluations of relative LMX have more negative influence on their attitudes, behaviors and performance compared to absolute LMX through an affective mediating process. Individual's self-construal shapes the level of emotional reactions to LMX evaluations. The findings exhibit the importance of perceived organizational support and peer support, as well as positive future job expectations in mitigating the negative effects of LMX based relative deprivation feeling on work outcomes. For future research, this study provides the empirical evidence for the significance of investigating the effects of LMX on different employee emotions, as well as, the urgency in exploring solutions to mitigate the destructive effects of dark side of LMX, which has been overlooked up to date. 299 |
