| Popis: |
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklar diğer gelişim alanlarında olduğu gibi sosyal becerileri edinmek için de etkili özel eğitim müdahalelerine gereksinim duymaktadırlar. Sosyal öyküler, OSB olan çocukların davranışsal ve eğitsel gereksinimlerinin desteklemesinde etkili olduğu bilinen bilimsel dayanaklı uygulamalardan biridir. Bu araştırmada, öğretmen adaylarınca hazırlanan vesunulan sosyal öykülerin okulöncesi dönemde bulunan OSB olan çocukların hedef sosyal becerileri edinmeleri, uygulama sona erdikten bir, üç ve beş hafta sonra korumaları ve hedef sosyal becerileri farklı kişi ve ortamlara genellemeleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada öğretmen adayları ve OSB olan çocukların anne-babalarından öznel değerlendirme yoluyla sosyal geçerlik verisi toplanmıştır. Araştırma Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü Gelişimsel Destek Birimi'nde grup eğitimine devam eden OSB olan üç çocuk ve aynı kurumda öğretmenlik uygulaması yapan üç öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın amaçlarından ilki, özel eğitim öğretmen adaylarının sosyal öykü yöntemini doğru ve güvenilir bir biçimde uygulama bilgi ve becerisini kazanıp kazanmadıklarını incelemektir. Araştırmanın diğer amacı ise öğretmen adaylarınca hazırlanan ve sunulan sosyal öykülerin OSB olan çocukların hedeflenen sosyal becerileri edinmeleri, bir, üç ve beş hafta sonra korumaları ve genellemeleri üzerindeki etkilerini incelemektir.Araştırma tek denekli araştırma yöntemlerinden yoklama evreli çiftler arası (öğretmen adayı-OSB olan çocuk) çoklu yoklama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sosyal geçerlik verilerinin değerlendirilmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının sunulan eğitimin ardından sosyal öyküleri %100 doğrulukla yazma ve yüksek düzeyde uygulama güvenirliği ile uygulama becerisi edindiğini göstermiştir. OSB olan çocukların ise hedef sosyal becerileri %100 düzeyinde edindiklerini, araştırmanın sona ermesini izleyen bir, üç ve beşinci haftalarda edindikleri sosyal becerileri koruduklarını ve bu becerileri farklı ortam ve kişilere genelleyebildiklerini göstermiştir. Sosyal geçerlik verileri, çalışmanın araştırmaya katılan öğretmen adayları ve OSB olan çocukların anne-babaları tarafından olumlu olarak değerlendirildiğini göstermiştir. Öğretmen adayları sosyal öykü yöntemini kolay bulduklarını ve meslek yaşamlarında da kullanacaklarını, anne-babalar ise hedef sosyal becerilerden ve sosyal öykü yönteminden memnun olduklarını aktarmışlardır. Araştırmanın bulgularının yeni araştırmalarla desteklenmesine, sosyal öykülerin hizmet-içi ve hizmet öncesi dönemde bulunan öğretmen ve öğretmen adaylarına öğretilmesinin yaygınlaştırılmasına gereksinim olduğu düşünülmektedir. Children with Autism Spectrum Disorders (ASD) need effective interventions in order to acquire social skills because of the features of the spectrum. Social stories are one of the evidence based interventions which are known effective on supporting the behavioral and educational needs of children with ASD. The purpose of this study was to evaluate the effectiveness of social story intervention delivered by preservice teachers on teaching social skills to preschoolers with ASD. Maintance and generalization effects of social story intervention were investigated in this study as well. Furthermore, social validity of the study was also assessed by asking ideas about the social story intervention of preservice teachers and parents of child with ASD. The research was carried out at Anadolu University Research Institute for Individuals with Disabilities in Developmental Support Unit with three children with ASD attending the unit for the group instruction and three preservice teachers teaching at the Unit. First of the research aim is investigate whether the preservice teacher had acquired social story intervention or usage and general knowledge's about this intervention. The other aim of this research is examination of effects of preservice teachers generated and delivered social stories on the acquistion of social skills of children with ASD, and also generalization and maintance of those skills in one, three and five weeks period after the research. Preservice teachers were provided with a training procedure to gain the skills of writing and presenting social stories by researcher. For evaluation of the social validity data of the research, one of the qualitative research method, content analysis has been used. The effectiveness of social story intervention was evaluated by using one of the single subject methods, multiple probe across participants design. Social validity data was gathered via subjective evaluation approach from parents of child with ASD and preservice teachers.Results indicated that preservice teachers acquired the skills of writing the social stories in 100% accuracy and could apply them with high level of implementation fidelity. Besides, children with ASD 100% acquired the target social skills and have maintained them for one, three and five weeks after the study finished and could have generalized the target social skills for different environments and people. Social validity results show that preservice teachers' and parents' of child with ASD have positive ideas about the study. Results of the study should be supported with other studies, and the use of social story interventions by teachers and preservice teachers should be extend the by using during in-service and preservice periods. 148 |
