| Popis: |
Artan dünya nüfusu ile birlikte azalan ekilebilir alanlar ve küresel ısınmanın şiddetli etkisi tahıl veriminde artış gerektirmektedir. Diğer taraftan tuzluluk, kuraklık ve mekanik yaralanma gibi abiyotik stres koşulları da tarımsal verimi ciddi bir şekilde düşürmektedir. Çeşitli çevresel streslere dayanıklı tahılların geliştirilmesi daha yüksek verim elde etmenin anahtarıdır. Bitki hormonları ve onların birbirleri ile etkileşimi birçok fizyolojik ve moleküler mekanizmayı ve stres genlerinin aktivasyonu ile stres cevaplarının oluşturulmasını kontrol eder. Strese cevap veren genlerin ve bitki hormon sinyallerinin aydınlatılması, stres altındaki bitkilerin karmaşık cevap mekanizmalarındaki rollerinin ve birbirleriyle olan ilişkilerinin derinlemesine anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada, güçlü bir monokot bitki modeli olan Brachypodium distachyon (Bd21 hattı)'nda birden çok strese cevap veren gen ifadelerinin gerçek zamanlı kantitatif polimeraz zincir reaksiyonu (qRT-PCR) kullanılarak ve hormonal değişimlerin gözlemlenmesi için yüksek performanslı likit kromatografisi (HPLC) analizi yapılarak tuzluluk, kuraklık ve zamana bağlı mekanik yaralama stres cevaplarının (lokal ve sistemik cevaplar dahil) araştırılması amaçlanmıştır. Farklı gen ailelerinden çoklu strese cevap veren 58 aday gen, ortoloji analizi ile literatüre de uyumlu olarak belirlenmiştir. Bunlardan 8 tanesi gen ekspresyon çalışması için kullanılmıştır. EXPA2, GF14d, LOX3, P5CS1, PP2CA6 ve WRKY36 genleri tüm stresler altında upregüle olmuştur. Tuzluluk stresi tüm genlerin upregülasyonuna sebep olurken, kuraklıkta ERF1 ve SUT2 dışındaki genler upregüle olmuştur. Yaralanma stresi cevabında, gen ekspresyonundaki en yüksek kat değişimi 0. ve 6. saate kıyasla 24. saatte gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra, genel olarak yaralı bölgelerdeki ekspresyon seviyeleri yaralı bölgelere komşu dokulardakine göre daha yüksek bulunmuştur. Kuraklık ve yaralama stresi altında salisilik asit (SA) ve tuzluluk stresi altında absisik asit (ABA) seviyeleri artış trendi göstermiştir. İndol asetik asit (IAA) seviyeleri tüm stresler altında istatistiksel olarak anlamlı oranda azalmıştır. Belirlenen genlerin karakterizasyonu ve gen ifadelerinin arttırılması, çoklu strese toleranslı tahılların üretimine katkı sağlayacaktır. The rising world population with limited arable lands and the severe effect of climate change require an increase in crop yield. However, abiotic stress factors such as salinity, drought and mechanical wounding also decrease agricultural productivity. The development of crops that can cope with various environmental stress is the key to higher yield. Phytohormones and their cross-talk control many physiological and molecular mechanisms and mediate stress responses through activation of stress-responsive genes. Elucidation of stress-responsive genes and phytohormone signaling are crucial to contribute to a deeper understanding of their roles and relationship in complex response mechanisms of plants under stress. In this study, Brachypodium distachyon (Bd21 line), a powerful monocot model plant was used to determine the expression changes in multiple stress-responsive genes by quantitative real-time polymerase chain reaction (qRT-PCR) and quantify the hormonal changes via high-performance liquid chromatography (HPLC) under salinity, drought and time-dependent mechanical wounding stress including local and systemic events. From different gene families, 58 candidate multiple stress-responsive genes were identified by orthology analysis and in accordance with the literature, and eight of these genes were used for gene expression studies. EXPA2, GF14d, LOX3, P5CS1, PP2CA6 and WRKY36 genes were up-regulated under drought, salinity and wounding. Under salinity, all genes were up-regulated whereas under drought the genes rather than ERF1 and SUT2 were up-regulated. In response to wounding stress, the highest fold-changes were observed at 24th hour at wound sites compared to the gene expression levels at 0th and 6th hours. Besides, wound sites had higher gene expression levels than wound adjacent sites in general. On the other hand, in B. distachyon, salicylic acid (SA) levels under drought, and abscisic acid (ABA) levels under salinity and wounding stress showed increasing trends. Indole acetic acid (IAA) levels were significantly reduced at all stress conditions. Characterization and overexpression studies of determined genes can pave the way towards generating multiple stress-tolerant crops. 143 |
