| Popis: |
Yanık, insanın hayatında karşılaştığı en sık travmalardan biridir. Bununla birlikte yanık bakımı, özelleşmiş cerrahi ve dahili bilgi gerektiren tıbbın en zor bölümlerinden biridir. Yanık sonrası gelişen doku ödemi bilinen bir durumdur. Yanık ödeminin fizyopatolojisinde birden fazla etmen rol oynamaktadır. Yüzeysel lenfatik sistem hasarı bu etmenlerden biri olmakla beraber hasarın boyutu, iyileşmenin akut, subakut ve kronik evrelerinde gözlenen ödeme katkısı daha önce herhangi bir deneysel çalışma ile gösterilmemiştir. Ayrıca yanık-lenfatik sistem iyileşmesi birlikteliğini inceleyen herhangi bir deneysel model bulunmamaktadır. Çalışmanın amacı, yanık travması sonrasında, lenfatik sistem hasarı ve iyileşmesini, ayrıca lenfatik sistemde oluşan hasarın ödeme katkısını araştırmaktır.Ağırlıkları 300-350 gr. arasında değişen 35 adet Sprague-Dawley cinsi erkek sıçan gruplarda sırasıyla 5, 15 ve 15 sıçan olacak şekilde üç gruba ayrıldı. 1. grubun sol arka bacakları Kontrol grubunu, sağ arka bacakları Sham grubunu oluşturmaktadır. 2. ve 3. gruplar 5'erli alt gruplar oluşturacak şekilde 2. ve 3. derece yanık akut, subakut ve kronik alt gruplarına ayrıldı. Sham grubu ile deney gruplarında derin lenfatik sistem, yakılması planlanan alanın distalinden haraplandı. Kontrol ve Sham grubunda yakma işlemi uygulanmadı. Diğer grupların sağ uyluk proksimal kısımları çepeçevre yakıldı. Tüm gruplarda 0., 2., 6. ve 16. haftalarda çevre ölçümleri, lenfosintigrafi ve immünhistokimyasal incelemeler yapıldı. Çevre ölçümlerinde uyluk proksimali, uyluk ortası ve diz çevresi ölçüldü. Lenfosintigrafide interdigital alandan verilen radyofarmasötiğin inguinal lenf nodlarına geçiş süresi hesaplandı. İmmünohistokimya ile lenfatik kapiller sayısı ve ortalama alanı incelendi.Lenfosintigrafi ve lenfatik kapiller alan bulgularında, Sham grubu ile Kontrol grubu arasında anlamlı fark saptandı. Bu bulgular derin lenfatik sistem haraplanması modelinin etkin olduğunu göstermektedir. Tüm bulgulara bakıldığında, yanık travması sonucunda yanık derecesine göre yüzeysel lenfatik sistemde görülen hasarın değiştiğini saptadık. Hasar, 3. derece yanık grubunda daha fazla olmakta ve sonucunda daha fazla ve uzun süren ödeme neden olmaktadır. 2. derece yanık grubunda lenfatik sistem iyileşmesi daha hızlı olmakta ve kronik dönemde neredeyse normal hale gelmektedir. Buna paralel olarak akut ve subakut dönemlerde azalarak gözlenen ödem, kronik dönemde izlenmemektedir. 3. derece yanık grubunda lenfatik iyileşme, zamanla artmakta, ödem azalmakta ancak kronik dönemde bile normale dönmemektedir.Yanık iyileşmesi esnasında yara epitelizasyon, sekonder iyileşme veya greftle örtüldükten sonra dahi uzun süre devam eden ödem için kullanılan önleyici tedavilerin daha uzun süre kullanılması gerekmektedir. 2. derece yanıklarda kronik dönemde bu tedavilere gerek kalmazken, 3. derece yanıklarda kronik dönemde de kullanım gerekmektedir. Ayrıca yeni oluşturulan bu model kullanılarak yeni medikal tedavilerin yanık ödemini azaltmadaki etkileri gösterilebilir. Bu model, lenfatik iyileşmesinde yüzeysel lenfatik sistemi, derin lenfatik sistemin etkilerinden ayrı olarak inceleyebildiği için bundan sonra yapılacak lenfatik iyileşmesi çalışmalarında da kullanılabilecektir. Burn is a commonly encountered type of trauma throughout human life. Burn care is a challenging task for plastic surgeons. Tissue edema developing after burn is a well known entity. Many causes take part in the pathophysiology of burn edema. Superficial lymphatic system damage is one of those causes. Size of this damage and its effects on edema during the acute, subacute and chronic phases of the healing are not shown with any experimental study. Besides this, there is no experimental model which examines the relation between burn edema and lymphatic system damage. Purpose of our study is to understand the lymphatic system damage and healing after burn trauma and contribution of lymphatic system damage on burn edema.The study population consisted of 35 Sprague-Dawley male rats divided into three groups. First group (n:5) made up the control and sham groups, left and right hind legs respectively . Second (Second degree burn group, n:15) and third group (third degree burn group, n:15) were divided into three subgroups of five rats each. These subgroups represent the acute, subacute and chronic periods of the healing. Deep lymphatic systems of Sham, 2nd and 3rd degree burn groups were damaged distally to the planned area of burn. Burn procedure was not applied in control and sham groups. Proximal femoral areas of the remaining groups were burned circumferentially. Circumference measurements, lymphoscintigraphy and immunehistochemical analysis were applied in 0th, 2nd ,6th and 16th weeks in all groups. Proximal, mid femoral and knee circumferences were measured. The exact time for passage of radiopharmaceutic from interdigital area to inguinal lymph node was investigated by lymphoscintigraphy procedure. Number and average area of lymphatic capillaries were analysed with immunehistochemistry.Sham and control groups were found to be significantly different according to the results of lymphoscintigraphy and lymphatic capillary area measurements. This result showed us the efficacy of our experimental model. We found that the damage in superficial lymphatic system differed according to the burn degree. The lymphatic system damage in the third degree burn group was more intense which ended up with more and longer lasting edema. However, healing was much faster in second degree burn group. Lymphatic system in this group recovered previous unburned state in chronic period of healing. As a result, edema which decreased in acute and subacute periods was not traced in chronic period. The lymphatic healing in third degree burn group increased with time but the lymphatics didn?t normalize in chronic period.Burn wounds heal with epithelialization, secondary intention or grafting. The results showed us that during the time of healing, preventive treatments for edema should be applied for longer periods. These treatments should be continued in subacute period for second degree burns and longer time in chronic period for third degree burns. Our new experimental model can be used to show the effects of new medical treatments on reducing burn edema This model can be used in the future lymphatic healing studies for superficial system without the effects of deep system. 65 |
