| Popis: |
Bu araştırmanın amacı, dağcıların stresle başa çıkma tutumları ile karar vermede öz saygı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi incelemektir.Araştırmaya Türkiye Dağcılık Federasyonu'nun `dağcılık eğitim bitirme belgesi` ne sahip toplam 130 dağcı katılmıştır. Veri toplamada Stresle Başa Çıkma Envanteri ile Melbourne Karar Verme ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde dağcıların ölçeklerden elde ettikleri puanların demografik özelliklerine göre anlamlı farklılıkların belirlenmesinde ANOVA ve t testi kullanılmıştır. Stresle başa çıkma ve karar verme arasındaki ilişki ise Pearson korelasyon analizi ile test edilmiştir. Analizin sonucunda, dağcıların stresle başa çıkma tutumlarının yaş, eğitim düzeyi, medeni durum, meslek değişkenlerinde anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Dağcıların karar vermede özsaygılarında ise sadece yaş ve medeni durum açısından anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Ayrıca dağcıların stresle başa çıkma tutumları ile karar verme stilleri alt boyutlarına ilişkin, aktif planlama ile dikkatli karar verme stilleri ve kaçma soyutlama ile panik karar verme stilleri arasında pozitif ilişki, aktif planlama ile kaçıngan ve panik karar verme stilleri arasında negatif ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak, genç dağcıların (18-22 yaş) daha yaşlı dağcılara göre stres karşısında sigara, alkol, uyuşturucu gibi biyokimyasal yollara başvurdukları ve pasif bir şekilde stresli olaydan kaçtıkları yâda kendilerini olaydan soyutladıkları görülmüştür. Öğrenim durumunda ise öğrenim durumu yüksek dağcıların, öğrenim durumu düşük dağcılara göre stres karşısında daha fazla bilgi alma, eylem planları oluşturma ve sorun çözmeye yönelik davranışlar sergiledikleri görülmüştür. Medeni durum açısından evli dağcıların bekâr dağcılara göre stresle karşılaştığında dua ettiği, ilahi güce sığındıkları tespit edilmiştir. Dağcıların karar vermede özsaygılarında ise yaşları yüksek dağcıların (38 ve üstü) ve evli dağcıların karar verme aşamasında kendini önemli gören, kendine güvenen bir tutum sergiledikleri saptanmıştır. Ayrıca, genel olarak dağcıların stres karşısında pasif bir şekilde olaylardan kaçarken yâda soyutlarken, kendilerini zaman baskısı altında hissederek aceleci davranışlar sergiledikleri görülmüştür. Dağcılar stresle karşılaştığında daha fazla bilgi alma, sorun çözmeye yönelik davranışlar sergileme, eylem planları oluşturma tutumu içinde iken olayla ilgili araştırma yaparak duruma en uygun alternatifi seçme eğiliminde oldukları tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Dağcılık, stresle başa çıkma, karar verme. The purpose of this research; is to examine the relationship between the climbers' coping with stress and the self-respect in decision making and decision-making styles. In total 130 climbers from Turkish Mountaineering Federation who have `mountaineering training completion certificate` have participated to the research. While the collection of data the Inventory of Coping Stress and Melbourne Decision Making scales are used.. In the analysis of data, ANOVA and t test are used in order to determinate the differences according to the demographic characteristics of the obtained scores from the climbers. The relationship between coping with stress and decision making has been tested with Pearson's correlation analysis. As a result of analysis, it has been seen that there are significant differences in age, education level, marital status, occupation of the mountaineers' coping with stress. Under the self-regard of decision making of the mountaineers' significant differences have been found in terms of only age and marital status. Also between mountaineers' coping with stress and sub-dimensions of decision making styles, a positive relation is determined between active planning and careful decision making styles and also between panic decision making styles and abstraction escape. On the other hand a negative relation is determined between active planning and avoidant, panic decision making styles.As a result; it is seen that according to the older mountaineers, younger mountaineers resort to cigarette, alcohol; biochemical pathways and they flee from stressful events in a passive way or abstract themselves. In the case of education; according to the low education level mountaineers, the higher education level mountaineers show behaviors towards problem solving, creating a plan of action and getting more information when they face with stress. It is determined that in terms of marital status; according to unmarried climbers, married climbers pray when they face with stress and take refuge in divine power. It is also determined that in self-regard of decision making of the mountaineers' the older (age of 38 and over) and married climbers show a confident attitude and self-important in decision making. In addition, it has been seen that climbers generally show impetuous behaviors by feeling themselves under time pressure while fleeing or abstracting from events in a passive way. It is determined that when the mountaineers face with stress they tend to choose the most suitable alternative to the situation by getting more information, behaving towards problem solving and doing research about the event under creation a plan of action in attitude.Key words: Mountaineering, coping with stress, decision-making. 158 |
