| Popis: |
Ceza muhakemesi hukukun temel amacı, maddi gerçeğin araştırılarak suçun aydınlatılmasıdır. Bu gerçek arayışında olmazsa olmaz nitelikte olan deliller, ceza muhakemesinin bel kemiğini oluşturmaktadır. 21. Yüzyılda tıp ve kriminalistik bilimlerinin gelişmesi ile birlikte bilimsel deliller, ceza muhakemesinde kullanılmaya başlanmıştır. Böylece sanıktan delile gitme anlayışı terk edilerek delilden sanığa gitme anlayışı benimsenmiştir. Bilimsel delillerin en önemli özelliği, güvenilirlik oranının kesine yakın olmasıdır. Bu sebeple ceza muhakemesinin aydınlatılmasında bilimsel delil özelliği taşıyan beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması tedbiri büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte tedbir, kişinin temel hak ve özgürlüklerine ağır bir müdahale niteliğindedir. Bu sebeple, Kanun koyucu, 1412 sayılı CMUK'ta son derece yetersiz düzenlenen tedbiri, 5271 sayılı CMK ve 25832 sayılı Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler ve Fizik Kimliğin Tespiti Hakkında Yönetmelik ile ayrıntılı düzenleme yoluna gitmiştir. Tedbirin ceza muhakemesinde delil elde etme ve değerlendirmedeki önemine binaen çalışmamızın ilk bölümünde, öncelikle tedbir, tedbirin amacı, hukuki niteliği, çeşitleri açıklanmış, tedbire hâkim olan ceza muhakemesi ilkelerine yer verilmiş ve tedbirin uluslararası ve mukayeseli hukuk bakımından incelemesi yapılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise, tedbirin şartları, şüpheli, sanık ve diğer kişiler bakımından olmak üzere ikiye ayrılarak incelenmiştir. Tedbir, bilimsel delil elde etme konusunda elverişli nitelik taşıyan diğer koruma tedbirleri ile mukayese edilmiştir. Son olarak ise haksız ve hukuka aykırı olarak tedbire başvurulduğu hallerde söz konusu olan cezai hükümler ve denetim kanun yolu açıklanarak CMK'da tedbir ile ilgili yer alan eksiklikler tespit edilerek bunlara çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Ayrıca Yargıtay ve AİHM Kararları ile konu aydınlatılmaya çalışılmıştır. The main purpose of code of criminal procedure is to investigate the material fact and enlighten the crime. Evidences that are indispensible for fact seeking constitute the backbone of criminal procedure. With the development of medical and criminalistic sciences in the 21st century, scientific evidences have begun to be used in criminal procedure. Thus, from perpetrator to evidence understanding was quitted and from evidence to perpetrator has been adopted. The most important feature of specific evidence is that the reliability rate is almost precise. For this reason, physical examination and taking sample from body, which constitute a scientific evidence for enlightening of criminal procedure, is crucial. However, this measure is a serious intervention to fundamental rights and freedom of the person. For this reason, the legislator arranged this very poorly arranged measure with Code of Criminal Procedure and Regulation in detail. In the first part of our research the measure, purpose, legal characteristic and types of the measure are explained with respect to the importance of the measure in obtaining and evaluating the evidence at the criminal procedure; the principles of the criminal procedure covering the measure are included and the measure is analyzed in terms of international and comparative law. In the second part of our research, terms of the measure are examined under two headings as suspected and perpetrator and other persons. The measure is compared with other protection measures that are convenient for obtaining scientific evidence. Finally, the penal provisions and legal inspection ways in cases, where unfair and illegal measures are applied, are examined; the deficiencies in Code of Criminal Procedure about the measure are detected and solutions are offered for these. In addition, the subject is tried to be clarified with the decisions of Supreme Court and ECHR. 137 |
