| Popis: |
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişle birlikte günümüz iş dünyası rekabet koşulları da değişim göstermiştir. Bu değişime uyum sağlamak için işletmelerin geçmiş ve geleceklerine yön vermeye çalışma çabaları da artmıştır. Bu ihtiyaçlar sonucu ortaya çıkan çok boyutlu performans değerleme modelleri, bu modeller arasından öne çıkan Balanced Scorecard (BSC) modeli bu çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. İlk iki bölümde performansın kavramsal çerçevesi ve çok boyutlu performans modelleri açıklanmış, BSC modelinin yapısı detaylı olarak incelenmiştir. Son bölümde ise BSC amaçlarını temsil eden ölçüler dört temel boyut için (finansal, müşteriler, işletme içi süreçler ve öğrenme-gelişme boyutları) belirlenerek çimento sektöründeki 10 firma üzerinde 2013-2015 yılları verileri kullanılarak uygulanmıştır. BSC modelinin boyutlarını oluşturan ölçülerin ağırlıklarını belirlemek için çok boyutlu bir karar verme modeli olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi kullanılmıştır. BSC modeli ve AHP yönteminin bütünleştirilmesi sonucunda bir model oluşturulmuştur. Bu model uygulanırken veriler özgün bir ölçek kullanılarak normalleştirilmiştir.Oluşturulan BSC modeli ile çimento sektöründe yer alan firmaların hangi ölçülere ağırlık vermeleri gerektiği ortaya konmuş, uygulama firmaları üzerinde performans kavramı çok boyutlu olarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda çimento firmalarının yıllar itibari ile performanslarının performans ölçüt ve boyutlarına göre değişkenlik gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca çalışma sonucunda çimento sektöründe faaliyet gösteren şirketler için performans ölçme ve değerlendirme faaliyetlerinde yol gösterici bir model önerisi sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Balanced Scorecard, BSC, Analitik Hiyerarşi Süreci, AHP,Çimento Sektörü. Competition conditions of modern business world undergo a change in conjunction with transition from industrial society to information society. In order to adapt to this change, the effort of companies for directing their past and future is enhanced. This study focuses on the multidimensional performance assessment models that arise from such needs and Balanced Scorecard (BSC) model, a prominent one of these models. In the first section, the conceptual framework of performance and multidimensional performance models are defined, and structure of BSC model is examined in detail In the last section, criteria that represent the objectives of BSC are specified in relation with four basic dimensions (financial, customers, intra-business operations and learning-growth) and are applied to 10 companies in cement industry by using 2013-2015 data. In order to specify the weight of criteria that form the dimensions of BSC model, Analytic Hierarchy Process (AHP) method is used. A model is created by integrating BSC model with AHP method. While applying this model, data are normalized by using an original scale.By BSC model created, the criteria that companies in cement industry should concentrate on are revealed and the performance concept is analyzed multidimensionally through companies of application. As a result of the study, it is concluded that performances of the cement companies over the years change basing on performance criteria and dimensions. A model is suggested for guiding the companies in the cement industry during their performance measurement and assessment activities.Keywords: Balanced Scorecard, BSC, Analytic Hierarchy Process, AHP, Cement Industry 220 |
