| Popis: |
Balkanlarda konuşulan Türk ağızlarının sınıflandırılmasıyla ilgili olarak bugüne kadar bazı çalışmalar yapıldıysa da bu önemli soruna doyurucu bir yanıt getirilememiştir. Ayrıca yapılan araştırmalar Bulgaristan-Kırcali Bölgesi Türk ağızları üzerine olmamış Kuzey Bulgaristan ağızlarına ağırlık verilmiştir. Bulgarca ile Türkçe'nin ayrı dil ailelerinden olmaları sebebiyle Bulgarca'nın Türk ağızlarının yapısını etkilemediği bir gerçektir. Fakat Türkçe'ye kattığı yeni kelimelerle bu ağızları bütünüyle yok etme yolundadır. 1989 yılından sonra Türkiye ve Bulgaristan sınırlarının açılması, Türkçe basın ve yayının hızla hayata girmesi ve Türkiye Türkleri ile iletişimi sonucu Bulgaristan Türk ağızlarının yok olması sürat kazanmıştır. Ağız araştırmaları 19. yüzyılın ortalarında başlamış ve günümüzde de devam etmektedir. Bulgaristan'dan Türk diyalektolojisi Bulgar Türkoloğu Dimitır Gacanov'un araştırmalarıyla başlar. Diyalektoloji alanında önemli yapıtları bulunan bir başka Türkolog da Tadeusz Kowalski'dir. Balkanlarda konuşulan Türk ağızlarının sınıflandırılması ile ilgili diğer önemli bil işim de Emil Boev'dir. Dünya globalleşme yolunda ilerleme kaydederken diller ve özellikle ağızlar bu globalleşme içinde eriyip gitmektedir. Bu da ardından milletlere ait birçok kültür malzemesini unutturacak ve kaybolmalarına neden olacaktır. Buna sebebiyet vermemek ve Bulgaristan'da da Türk benliğini, gelenek ve göreneklerini yaşatabilmek için yok olmaya başlamış Türk ağızlarını incelemeyi ilke edindi. Tezin asıl amacı ise Kirkovo ilçesine bağlı olan köylerde belirli sayıdaki bu ağzın fonetik ve morfolojik özelliklerini yansıtan kişileri kaydedip ilim dünyasına bildirmektir. İnceleme esnasında seçilen şahısların Türk kültürünü bilen ve birebir yaşayan, aynı zamanda da ağız özelliklerini yansıtan, öğrenim görmemiş, bölgeden fazla uzak kalmamış olmalarına dikkat edilmiştir. Bunun yanında sesleri tespit için anlatıcıların dişlerinin sağlam olmasına da özen gösterilmiştir. Killi bölgesi Türk ağız özelliklerinin belirlenmesinde 23 köy ele alınmış, 35 kaset kullanılmıştır. Genel olarak konular: bayramlar, isim değiştirme olayı, hıdrellez, yağmur dualarının yapılması, cenaze merasimi oluşturmaktadır.IV Sonuca ulaşabilmek için soru-cevap tekniği kullanılmış ve cevaplar diktafona kaydedilip daha sonra dinlenerek metne aktarılmıştır. Bu araştırma Killi bölgesi ağzının Anadolu ağızlan içerisindeki yeri tespit edildikten sonra ses bilgisi bakımından özellikleri ve kelime hazinesi ortaya konmuştur. Yapılan araştırmalar sonucu Killi bölgesi Türk ağzının Türkiye Türkçe'sine çok yakın olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Killi Ağzı, Türk Kültürü, İnceleme. ABSTRACT BULGARİA-KIRCALİ REGION TURKISH DIALECTS Although some researches have been made about Turkish dialects being spoken in Balkans, a satisfying answer hasn't been given to the question yet. Apart from that, these researches aren't on Bulgaria-Kircali Region but they are heavily on the Northen Bulgaria. It's true that since Turkish and Bulgarian belong to different language families, Bulgarian hasn't affected Turkish dialects. However, with the words added to Turkish Bulgarian is about to abolish Turkish dialects completely. As a result of the opening of the Turkish border after 1989, fast enterance of Turkish press into the social life and communication with Turkey's Turks vanishing of Bulgaria Turkish dialects has accelerated. Dialect researches started in the mid- 19th century and are still going on. Turkish Dialectology starts with Bulgarian Turkologist Dimitir Goçenov, another dialectologist who has remarkable work is Tadeus Kowalski. One other important name on the classification of Turkish Dialects is Emill Boev. As the world is globolising, languages especially dialects vanish cultural factors of nations. This will result in disappearing of many cultural factors of nations. In order to avoid this and to help Turkish existence, traditions and custom survive, 1 have adopted to study the disappearing of Turkish dialects as a principle. The main purpose of this thesis is to record the dialects in the villages of Kirkovo and let the world of science know them. During the research, the subjects have carefully been selected, that is, they know Turkish traditions and practise them, they are uneducated and haven't been far from the region for a long time. In addition, to understand and determine the sounds narrators dental health has been considered. 23 villages have been studied during the determination of Killi region Turkish Dialects characteristics and 35 cassettes have been used. Generally, the subjects are: Religious feasts, changing names, khidrellez ( spring feast), prayers for rain and funerals. In order to reach the result, question&answer technique has been used, and answers have been written after being recorded in the dictophone.VI This study gives us information about phonological characteristics and vocabulary of Killi dialects of Killi region after determining its place among Anatolian Dialects. As a result of the research, Turkish Dialects of Killi Region has been found to be very similar to the Turkey's Turkish. Key words: Killi Dialect, Turkish Cuture, Analysis. 729 |
